Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to mark out

  • 1 signo

    signo, āvi, ātum, 1, v. a. [signum], to set a mark upon, to mark, mark out, designate (syn.: noto, designo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose): discrimen non facit neque signat linea alba, Lucil. ap. Non. 405, 17:

    signata sanguine pluma est,

    Ov. M. 6, 670:

    ne signare quidem aut partiri limite campum Fas erat,

    Verg. G. 1, 126:

    humum limite mensor,

    Ov. M. 1, 136; id. Am. 3, 8, 42:

    moenia aratro,

    id. F. 4, 819:

    pede certo humum,

    to print, press, Hor. A. P. 159; cf.:

    vestigia summo pulvere,

    to mark, imprint, Verg. G. 3, 171: auratā cyclade humum, Prop. 4 (5), 7, 40:

    haec nostro signabitur area curru,

    Ov. A. A. 1, 39:

    locum, ubi ea (cistella) excidit,

    Plaut. Cist. 4, 2, 28:

    caeli regionem in cortice signant,

    mark, cut, Verg. G. 2, 269:

    nomina saxo,

    Ov. M. 8, 539:

    rem stilo,

    Vell. 1, 16, 1:

    rem carmine,

    Verg. A. 3, 287;

    for which: carmine saxum,

    Ov. M. 2, 326:

    cubitum longis litteris,

    Plaut. Rud. 5, 2, 7:

    ceram figuris,

    to imprint, Ov. M. 15, 169:

    cruor signaverat herbam,

    had stained, id. ib. 10, 210; cf. id. ib. 12, 125:

    signatum sanguine pectus,

    id. A. A. 2, 384:

    dubiā lanugine malas,

    id. M. 13, 754:

    signata in stirpe cicatrix,

    Verg. G. 2, 379:

    manibus Procne pectus signata cruentis,

    id. ib. 4, 15:

    vocis infinitios sonos paucis notis,

    Cic. Rep. 3, 2, 3:

    visum objectum imprimet et quasi signabit in animo suam speciem,

    id. Fat. 19, 43.—
    B.
    In partic.
    1.
    To mark with a seal; to seal, seal up, affix a seal to a thing (usually obsignare):

    accepi a te signatum libellum,

    Cic. Att. 11, 1, 1:

    volumina,

    Hor. Ep. 1, 13, 2: locellum tibi signatum remisi, Caes. ap. Charis. p. 60 P.:

    epistula,

    Nep. Pel. 3, 2:

    arcanas tabellas,

    Ov. Am. 2, 15, 15:

    signatis quicquam mandare tabellis,

    Tib. 4, 7, 7:

    lagenam (anulus),

    Mart. 9, 88, 7:

    testamentum,

    Plin. Ep. 2, 20, 8 sq.; cf. Mart. 5, 39, 2:

    nec nisi signata venumdabatur (terra),

    Plin. 35, 4, 14, § 33.— Absol., Mart. 10, 70, 7; Quint. 5, 7, 32; Suet. Ner. 17.—
    2.
    To mark with a stamp; hence,
    a.
    Of money, to stamp, to coin:

    aes argentum aurumve publice signanto,

    Cic. Leg. 3, 3, 6; cf.:

    qui primus ex auro denarium signavit... Servius rex primus signavit aes... Signatum est nota pecudum, unde et pecunia appellata... Argentum signatum est anno, etc.,

    Plin. 33, 3, 13, § 44:

    argentum signatum,

    Cic. Verr. 2, 5, 25, § 63; Quint. 5, 10, 62; 5, 14, 26:

    pecunia signata Illyriorum signo,

    Liv. 44, 27, 9:

    denarius signatus Victoriā,

    Plin. 33, 3, 13, § 46:

    sed cur navalis in aere Altera signata est,

    Ov. F. 1, 230:

    milia talentūm argenti non signati formā, sed rudi pondere,

    Curt. 5, 2, 11.— Hence,
    b.
    Poet.:

    signatum memori pectore nomen habe,

    imprinted, impressed, Ov. H. 13, 66:

    (filia) quae patriā signatur imagine vultus,

    i. e. closely resembles her father, Mart. 6, 27, 3.—
    c.
    To stamp, i. e. to license, invest with official authority (late Lat.):

    quidam per ampla spatia urbis... equos velut publicos signatis, quod dicitur, calceis agitant,

    Amm. 14, 6, 16.—
    3.
    Pregn., to distinguish, adorn, decorate ( poet.):

    pater ipse suo superūm jam signat honore,

    Verg. A. 6, 781 Heyne: caelum corona, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 273.—
    II.
    Trop., to point out, signify, indicate, designate, express (rare; more usually significo, designo; in Cic. only Or. 19, 64, where dignata is given by Non. 281, 10;

    v. Meyer ad loc.): translatio plerumque signandis rebus ac sub oculos subiciendis reperta est,

    Quint. 8, 6, 19:

    quotiens suis verbis signare nostra voluerunt (Graeci),

    id. 2, 14, 1; cf.:

    appellatione signare,

    id. 4, 1, 2:

    utrius differentiam,

    id. 6, 2, 20; cf. id. 9, 1, 4; 12, 10, 16:

    nomen (Caieta) ossa signat,

    Verg. A. 7, 4:

    fama signata loco est,

    Ov. M. 14, 433:

    miratrixque sui signavit nomine terras,

    designated, Luc. 4, 655; cf.:

    (Earinus) Nomine qui signat tempora verna suo,

    Mart. 9, 17, 4:

    Turnus ut videt... So signari oculis,

    singled out, looked to, Verg. A. 12, 3: signare responsum, to give a definite or distinct answer, Sen. Ben. 7, 16, 1.—With rel.-clause:

    memoria signat in quā regione quali adjutore legatoque fratre meo usus sit,

    Vell. 2, 115.—
    B.
    To distinguish, recognize:

    primi clipeos mentitaque tela Adgnoscunt, atque ora sono discordia signant,

    Verg. A. 2, 423; cf.:

    sonis homines dignoscere,

    Quint. 11, 3, 31:

    animo signa quodcumque in corpore mendum est,

    Ov. R. Am. 417.—
    C.
    To seal, settle, establish, confirm, prescribe (mostly poet.):

    signanda sunt jura,

    Prop. 3 (4), 20, 15:

    signata jura,

    Luc. 3, 302: jura Suevis, Claud. ap. Eutr. 1, 380; cf.:

    precati deos ut velint ea (vota) semper solvi semperque signari,

    Plin. Ep. 10, 35 (44).—
    D.
    To close, end:

    qui prima novo signat quinquennia lustro,

    Mart. 4, 45, 3.—Hence,
    A.
    signan-ter, adv. (acc. to II. A.), expressly, clearly, distinctly (late Lat. for the class. significanter):

    signanter et breviter omnia indicare,

    Aus. Grat. Act. 4:

    signanter et proprie dixerat,

    Hier. adv. Jovin. 1, 13 fin.
    B.
    signātus, a, um, P. a.
    1.
    (Acc. to I. B. 1. sealed; hence) Shut up, guarded, preserved (mostly ante- and post-class.): signata sacra, Varr. ap. Non. 397, 32: limina. Prop. 4 (5), 1, 145: Chrysidem negat signatam reddere, i. e. unharmed, intact, pure, Lucil. ap. Non. 171, 6; cf.:

    assume de viduis fide pulchram, aetate signatam,

    Tert. Exhort. 12.—
    2.
    (Acc. to II. A.) Plain, clear, manifest (post-class. for significans):

    quid expressius atque signatius in hanc causam?

    Tert. Res. Carn. 13.— Adv.: signātē, clearly, distinctly (post-class.):

    qui (veteres) proprie atque signate locuti sunt,

    Gell. 2, 6, 6; Macr. S. 6, 7.— Comp.:

    signatius explicare aliquid,

    Amm. 23, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > signo

  • 2 sīgnō

        sīgnō āvī, ātus, āre    [signum], to set a mark upon, mark, mark out, designate: sonos notis: in animo suam speciem: signata sanguine pluma est, O.: campum, V.: humum limite, O.: pede certo humum, press, H.: summo vestigia pulvere, imprint, V.: caeli regionem in cortice signant, cut, V.: ceram figuris, imprint, O.: cruor signaverat herbas, had stained, O.: signata in stirpe cicatrix, V.— To impress with a seal, seal, seal up, affix a seal to: signatus libellus: volumina, H.: epistula, N.—Poet.: signanda sunt iura, i. e. to be established, Pr.: Signatum memori pectore nomen habe, imprinted, O.— To mark with a stamp, stamp, coin: aurum publice: pecunia signata Illyriorum signo, L.: sed cur navalis in aere Altera signata est, O.— To distinguish, adorn, decorate: (eum) superum honore, V.—Fig., to point out, signify, indicate, designate, express: unius oratoris locutio hoc proprio signata nomine est (sc. oratione): Fama signata loco est, O.: ut videt Se signari oculis, singled out, V.— To distinguish, note, mark: ora sono discordia, V.: animo signa quodcumque in corpore mendum est, O.
    * * *
    signare, signavi, signatus V
    mark, stamp, designate, sign; seal

    Latin-English dictionary > sīgnō

  • 3 denoto

    dē-nŏto, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    Lit., to mark, set a mark on, with chalk, color, etc.:

    pedes venalium creta,

    Plin. 35, 17, 58, § 199:

    lineam conspicuo colore,

    Col. 3, 15.—
    II.
    Transf.
    A.
    To mark out, point out, specify, indicate, denote, designate (rare but class.—cf. demonstro):

    qui uno nuntio atque una significatione litterarum civis Romanos necandos trucidandosque denotavit,

    Cic. de Imp. Pomp. 3, 7:

    haud dubie Icilios denotante senatu,

    Liv. 4, 55.—
    B.
    To take note of, mark with the mind, observe accurately, denotantibus vobis ora ac metum singulorum, Tac. A. 3, 53:

    cum denotandis hominum palloribus sufficeret vultus,

    id. Agr. 45:

    quot et quales sint nati,

    id. 7, 9, 11:

    cum ei res similes occurrant, quas non habeat denotatas,

    Cic. Ac. 2, 18, 57; cf. Vell. 2, 70, 2.—
    III.
    Trop., to stigmatize, scandalize, brand with reproach or infamy:

    mollem et effeminatum omni probro,

    Suet. Cal. 56 fin.:

    turpia legata, quae denotandi legatarii gratia scribuntur,

    Dig. 30, 54 init.:

    qui gaudet iniquitate denotabitur,

    Vulg. Sir. 19, 5 sq. —Hence, P. a., dēnŏtātus, marked out, conspicuous.—Comp.:

    denotatior ad contumeliae morsum,

    Tert. adv. Marc. 1, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > denoto

  • 4 designatus

    dē-signo or dissigno (the latter form preferred by Brambach in sense II. B. 2. infra; so Keller, ad Hor. Ep. 1, 5, 16; cf. Roby, L. G. 2, p. 384), āvi, ātum, 1, v. a., to mark out, trace out (freq. in the Aug. per.); to describe, designate, define (for syn. cf.: nomino, appello; voco, dico; facio, coöpto, evoco, prodo, declaro, renuntio, seligo).
    I.
    Lit.:

    Aeneas urbem designat aratro,

    Verg. A. 5, 755; cf.:

    moenia fossā,

    id. ib. 7, 157:

    moenia sulco,

    Ov. F. 4, 825; and:

    oppidum sulco,

    Tac. A. 12, 24.— With dat.:

    finis templo Jovis,

    Liv. 1, 10; cf.:

    locum circo,

    id. 1, 35:—vulnere frontem, to mark, Stat. Th. 6, 782; cf.:

    nubila ingenti gyro,

    id. ib. 1, 311.—
    * B.
    Transf., to delineate, design, depict, represent, sc. by embroidering, weaving, etc.:

    Europen,

    Ov. M. 6, 103.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to point out, mark, denote by speech; to designate, describe, represent:

    haec ab hominibus callidis animadversa ac notata, verbis designata,

    Cic. de Or. 1, 23, 109; cf.:

    affectus velut primis lineis designare,

    Quint. 4, 2, 120; and:

    aliquem aliqua oratione,

    Caes. B. G. 1, 18:

    notat et designat oculis ad caedem unumquemque nostrum,

    Cic. Cat. 1, 1, 2; cf.:

    aliquem digito,

    Ov. Am. 3, 1, 19; 3, 6, 77:

    decumam ex praeda,

    Liv. 5, 25:

    aliquem nota ignaviae,

    id. 24, 16:

    turpitudinem aliquam,

    Cic. de Or. 2, 58, 236:

    quem (mundum) alio loco ipse designarit deum,

    id. N. D. 1, 13, 33:

    multa, quae nimiam luxuriam et victoriae fiduciam designarent,

    Caes. B. C. 3, 96.—
    B.
    In partic.
    1.
    In a bad sense, to contrive, devise, perpetrate (syn.:

    exsequi, patrare, perpetrare—very rare): quae designata sint et facta nequitia,

    Plaut. Most. 2, 1, 66; cf.: Illa, quae antehac facta sunt, Omitto;

    modo quid designavit!

    Ter. Ad. 1, 2, 7 Donat.—In a good sense:

    quid non ebrietas designat,

    effect, do, accomplish, Hor. Ep. 1, 5, 16 Orell.—
    2.
    With access. idea of arrangement, to dispose, regulate, arrange, appoint, ordain, nominate, elect, choose:

    constituere et designare aliquid,

    Cic. Div. 1, 38, 82:

    Anaxagoras primus omnium rerum descriptionem et modum mentis infinitae vi ac ratione designari et confici voluit,

    to be designed and executed, id. N. D. 1, 11; cf. id. ib. 3, 35.—Esp., to appoint to a public office:

    aliquem praetorem,

    Suet. Cal. 18:

    Mamertinum Consulem,

    Amm. 21, 12, 25:

    ut ii decemviratum habeant, quos plebs designaverit: oblitus est, nullos ab plebe designari,

    Cic. Agr. 2, 10 fin.:

    Catilina in proximum annum consulatum petebat, sperans si designatus foret, etc.,

    Sall. C. 26.—Hence,
    b.
    Polit. t. t.: dēsig-nātus, elect; applied to a person elected to an office, but who has not yet entered upon it:

    consul,

    Cic. Fam. 11, 6; Vell. 2, 58, and the superscriptions of letters in Cic. Fam. 11, 4-8:

    tribunus plebis,

    id. Agr. 2, 5, 11; id. Att. 3, 13; Sall. J. 27, 2:

    quaestor,

    Vell. 2, 111, 3 et saep.—Also, said of the office itself:

    Pompeio consulatus designatus est,

    Gell. 14, 7, 1.—
    (β).
    Transf., expected; of a child not yet born:

    designatus civis,

    Cic. Clu. 11, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > designatus

  • 5 designo

    dē-signo or dissigno (the latter form preferred by Brambach in sense II. B. 2. infra; so Keller, ad Hor. Ep. 1, 5, 16; cf. Roby, L. G. 2, p. 384), āvi, ātum, 1, v. a., to mark out, trace out (freq. in the Aug. per.); to describe, designate, define (for syn. cf.: nomino, appello; voco, dico; facio, coöpto, evoco, prodo, declaro, renuntio, seligo).
    I.
    Lit.:

    Aeneas urbem designat aratro,

    Verg. A. 5, 755; cf.:

    moenia fossā,

    id. ib. 7, 157:

    moenia sulco,

    Ov. F. 4, 825; and:

    oppidum sulco,

    Tac. A. 12, 24.— With dat.:

    finis templo Jovis,

    Liv. 1, 10; cf.:

    locum circo,

    id. 1, 35:—vulnere frontem, to mark, Stat. Th. 6, 782; cf.:

    nubila ingenti gyro,

    id. ib. 1, 311.—
    * B.
    Transf., to delineate, design, depict, represent, sc. by embroidering, weaving, etc.:

    Europen,

    Ov. M. 6, 103.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to point out, mark, denote by speech; to designate, describe, represent:

    haec ab hominibus callidis animadversa ac notata, verbis designata,

    Cic. de Or. 1, 23, 109; cf.:

    affectus velut primis lineis designare,

    Quint. 4, 2, 120; and:

    aliquem aliqua oratione,

    Caes. B. G. 1, 18:

    notat et designat oculis ad caedem unumquemque nostrum,

    Cic. Cat. 1, 1, 2; cf.:

    aliquem digito,

    Ov. Am. 3, 1, 19; 3, 6, 77:

    decumam ex praeda,

    Liv. 5, 25:

    aliquem nota ignaviae,

    id. 24, 16:

    turpitudinem aliquam,

    Cic. de Or. 2, 58, 236:

    quem (mundum) alio loco ipse designarit deum,

    id. N. D. 1, 13, 33:

    multa, quae nimiam luxuriam et victoriae fiduciam designarent,

    Caes. B. C. 3, 96.—
    B.
    In partic.
    1.
    In a bad sense, to contrive, devise, perpetrate (syn.:

    exsequi, patrare, perpetrare—very rare): quae designata sint et facta nequitia,

    Plaut. Most. 2, 1, 66; cf.: Illa, quae antehac facta sunt, Omitto;

    modo quid designavit!

    Ter. Ad. 1, 2, 7 Donat.—In a good sense:

    quid non ebrietas designat,

    effect, do, accomplish, Hor. Ep. 1, 5, 16 Orell.—
    2.
    With access. idea of arrangement, to dispose, regulate, arrange, appoint, ordain, nominate, elect, choose:

    constituere et designare aliquid,

    Cic. Div. 1, 38, 82:

    Anaxagoras primus omnium rerum descriptionem et modum mentis infinitae vi ac ratione designari et confici voluit,

    to be designed and executed, id. N. D. 1, 11; cf. id. ib. 3, 35.—Esp., to appoint to a public office:

    aliquem praetorem,

    Suet. Cal. 18:

    Mamertinum Consulem,

    Amm. 21, 12, 25:

    ut ii decemviratum habeant, quos plebs designaverit: oblitus est, nullos ab plebe designari,

    Cic. Agr. 2, 10 fin.:

    Catilina in proximum annum consulatum petebat, sperans si designatus foret, etc.,

    Sall. C. 26.—Hence,
    b.
    Polit. t. t.: dēsig-nātus, elect; applied to a person elected to an office, but who has not yet entered upon it:

    consul,

    Cic. Fam. 11, 6; Vell. 2, 58, and the superscriptions of letters in Cic. Fam. 11, 4-8:

    tribunus plebis,

    id. Agr. 2, 5, 11; id. Att. 3, 13; Sall. J. 27, 2:

    quaestor,

    Vell. 2, 111, 3 et saep.—Also, said of the office itself:

    Pompeio consulatus designatus est,

    Gell. 14, 7, 1.—
    (β).
    Transf., expected; of a child not yet born:

    designatus civis,

    Cic. Clu. 11, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > designo

  • 6 dissigno

    dē-signo or dissigno (the latter form preferred by Brambach in sense II. B. 2. infra; so Keller, ad Hor. Ep. 1, 5, 16; cf. Roby, L. G. 2, p. 384), āvi, ātum, 1, v. a., to mark out, trace out (freq. in the Aug. per.); to describe, designate, define (for syn. cf.: nomino, appello; voco, dico; facio, coöpto, evoco, prodo, declaro, renuntio, seligo).
    I.
    Lit.:

    Aeneas urbem designat aratro,

    Verg. A. 5, 755; cf.:

    moenia fossā,

    id. ib. 7, 157:

    moenia sulco,

    Ov. F. 4, 825; and:

    oppidum sulco,

    Tac. A. 12, 24.— With dat.:

    finis templo Jovis,

    Liv. 1, 10; cf.:

    locum circo,

    id. 1, 35:—vulnere frontem, to mark, Stat. Th. 6, 782; cf.:

    nubila ingenti gyro,

    id. ib. 1, 311.—
    * B.
    Transf., to delineate, design, depict, represent, sc. by embroidering, weaving, etc.:

    Europen,

    Ov. M. 6, 103.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to point out, mark, denote by speech; to designate, describe, represent:

    haec ab hominibus callidis animadversa ac notata, verbis designata,

    Cic. de Or. 1, 23, 109; cf.:

    affectus velut primis lineis designare,

    Quint. 4, 2, 120; and:

    aliquem aliqua oratione,

    Caes. B. G. 1, 18:

    notat et designat oculis ad caedem unumquemque nostrum,

    Cic. Cat. 1, 1, 2; cf.:

    aliquem digito,

    Ov. Am. 3, 1, 19; 3, 6, 77:

    decumam ex praeda,

    Liv. 5, 25:

    aliquem nota ignaviae,

    id. 24, 16:

    turpitudinem aliquam,

    Cic. de Or. 2, 58, 236:

    quem (mundum) alio loco ipse designarit deum,

    id. N. D. 1, 13, 33:

    multa, quae nimiam luxuriam et victoriae fiduciam designarent,

    Caes. B. C. 3, 96.—
    B.
    In partic.
    1.
    In a bad sense, to contrive, devise, perpetrate (syn.:

    exsequi, patrare, perpetrare—very rare): quae designata sint et facta nequitia,

    Plaut. Most. 2, 1, 66; cf.: Illa, quae antehac facta sunt, Omitto;

    modo quid designavit!

    Ter. Ad. 1, 2, 7 Donat.—In a good sense:

    quid non ebrietas designat,

    effect, do, accomplish, Hor. Ep. 1, 5, 16 Orell.—
    2.
    With access. idea of arrangement, to dispose, regulate, arrange, appoint, ordain, nominate, elect, choose:

    constituere et designare aliquid,

    Cic. Div. 1, 38, 82:

    Anaxagoras primus omnium rerum descriptionem et modum mentis infinitae vi ac ratione designari et confici voluit,

    to be designed and executed, id. N. D. 1, 11; cf. id. ib. 3, 35.—Esp., to appoint to a public office:

    aliquem praetorem,

    Suet. Cal. 18:

    Mamertinum Consulem,

    Amm. 21, 12, 25:

    ut ii decemviratum habeant, quos plebs designaverit: oblitus est, nullos ab plebe designari,

    Cic. Agr. 2, 10 fin.:

    Catilina in proximum annum consulatum petebat, sperans si designatus foret, etc.,

    Sall. C. 26.—Hence,
    b.
    Polit. t. t.: dēsig-nātus, elect; applied to a person elected to an office, but who has not yet entered upon it:

    consul,

    Cic. Fam. 11, 6; Vell. 2, 58, and the superscriptions of letters in Cic. Fam. 11, 4-8:

    tribunus plebis,

    id. Agr. 2, 5, 11; id. Att. 3, 13; Sall. J. 27, 2:

    quaestor,

    Vell. 2, 111, 3 et saep.—Also, said of the office itself:

    Pompeio consulatus designatus est,

    Gell. 14, 7, 1.—
    (β).
    Transf., expected; of a child not yet born:

    designatus civis,

    Cic. Clu. 11, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > dissigno

  • 7 metor

    mētor, ātus, 1, v. dep. [meta], to measure, mete; to measure off, mark out (not in Cic.).
    I.
    In gen.:

    stadium Hercules pedibus suis metatus est,

    Gell. 1, 1, 2:

    caelum,

    Ov. F. 1, 309:

    Indiam,

    Plin. 6, 17, 21, § 57. — Poet., to traverse, pass through:

    nunc nemoris alti densa metatur loca,

    Sen. Hippol. 505:

    agros,

    Sil. 6, 58.—
    II.
    In partic.
    1.
    Act., to measure out, mark, or lay out: castra metati signa statuunt, Cael. ap. Non. 137, 18: castra, * Caes. B. C. 3, 13, 3:

    cum ortu solis castra metabatur,

    measured out the ground for a camp, encamped, pitched his camp, Sall. J. 106, 5:

    agrum,

    Liv. 21, 25:

    agros,

    Verg. G. 2, 274:

    eam (i. e. Alexandriam),

    Plin. 5, 10, 11, § 62:

    regiones (for a temple),

    Liv. 1, 10, 6:

    castra,

    Vulg. 3 Reg. 20, 27.—
    2.
    Neutr., to encamp, pitch one's tent:

    metarique sub ipso templo... jussit,

    Liv. 44, 7, 2:

    post tabernaculum,

    Vulg. Num. 3, 23.—Hence, transf., to erect, pitch, set up:

    tabernacula ciliciis,

    Plin. 6, 28, 32, § 143.— Act. collat. form, mēto, āre, to measure, measure out, etc.:

    loca,

    Verg. Cul. 172.— Pass.:

    locus metatur,

    Sen. Thyest. 462.—Often in part. perf.:

    castris eo loco metatis,

    Hirt. B. G. 8, 15; so,

    castra,

    Liv. 44, 37, 1:

    porticus,

    Hor. C. 2, 15, 15:

    agellus,

    id. S. 2, 2, 114:

    prope Beroeam vallo metato,

    Amm. 31, 9, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > metor

  • 8 dē-sīgnō

        dē-sīgnō āvī, ātus, āre,    to mark out, point out, trace, designate, define (often confounded with dissigno): urbem aratro, V.: moenia fossā, V.: templo Iovis finīs, L.: circo designatus locus est, L.: Europen, depicts (in a web), O.—Fig., to point out, mark, denote, designate, describe, represent, brand: haec verbis designata: hac oratione Dumnorigem designari, Cs.: oculis ad caedem unumquemque nostrum: quem (mundum) deum.—To appoint, choose, elect (to office): consul es designatus: comitiis designatus aedilis: sperans si designatus foret, etc., S.—P. perf., elect, chosen (to an office): consul: tribuni plebis: xvir: praetor.— Of a child unborn: designatus civis; see dissigno.

    Latin-English dictionary > dē-sīgnō

  • 9 mētor

        mētor ātus, ārī, dep.    [meta], to measure, mete, measure off, mark out, lay out: caelum, O.: castra, i. e. pitch his camp, S., Cs.: agrum, L.: metarique sub ipso templo... iussit, to encamp, L.— P. pass.: metata castra, L.: agellus, H.
    * * *
    metari, metatus sum V DEP
    measure off, mark out

    Latin-English dictionary > mētor

  • 10 dē-notō

        dē-notō āvī, ātus, āre,    to mark out, point out, specify, indicate, designate: civīs Romanos trucidandos: Icilios denotante senatu, L.—Fig., to take note of, mark, observe closely: denotandis hominum palloribus, Ta.: res, quas non habeat denotatas.

    Latin-English dictionary > dē-notō

  • 11 demetor

    I
    demetari, demetatus sum V DEP
    measure, mark out
    II
    demetari, demetatus sum V DEP
    measure, mark out

    Latin-English dictionary > demetor

  • 12 inumbro

    ĭn-umbro, āvi, ātum, 1, v. a., to cast a shadow upon, to shade (mostly poet. and in post-Aug. prose; syn. opaco).
    I.
    Lit.:

    terraque inumbratur,

    Lucr. 5, 289:

    toros obtentu frondis,

    Verg. A. 11, 66:

    forum velis,

    Plin. 19, 1, 6, § 24; Curt. 3, 4, 9; Quint. 12, 10, 60.—
    B.
    Transf.
    1.
    To cause darkness:

    inumbrante vespera,

    Tac. H. 3, 19.—
    2.
    To cover:

    ora coronis,

    Lucr. 3, 913:

    pubem pallio,

    App. M. 10, p. 254: ante genas quam flos juvenilis inumbret, Claud. Prob. et Olyb. 69.—
    3.
    To mark the shadows upon, to mark out, lay out (anteclass.):

    solarium,

    Varr. L. L. 6, § 4 Müll. —
    II.
    Trop., to obscure:

    imperatoris adventu legatorum dignitas inumbratur,

    Plin. Pan. 19, 1:

    inumbrata quies,

    apparent, Dig. 41, 2, 18, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > inumbro

  • 13 dī-mētor (dē-)

        dī-mētor (dē-) ātus, ārī, dep.    and pass. —Dep., to measure out, mark out: eorum cursūs dimetati cognovimus.— Pass, to be measured out, be marked: locum castris dimetari iussit, L.: dimetata signa (al. demetata).

    Latin-English dictionary > dī-mētor (dē-)

  • 14 rectum

    rĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Sanscr. arg-, argami, to obtain; Gr. oregô reach after; cf. [p. 1552] Sanscr. rāgan; Goth. reiks, king; Germ. Reich and Recht], to keep straight or from going wrong, to lead straight; to guide, conduct, direct (freq. and class.; syn.: guberno, moderor).
    I.
    Lit.:

    deus est, qui regit et moderatur et movet id corpus, cui praepositus est,

    Cic. Rep. 6, 24, 26:

    manus una (navem) regit,

    Lucr. 4, 903:

    onera navium velis,

    Caes. B. G. 3, 13:

    arte ratem,

    Ov. Tr. 1, 4, 12; cf.

    clavum,

    Verg. A. 10, 218:

    te ventorum regat pater,

    Hor. C. 1, 3, 3:

    vela,

    Prop. 2, 28 (3, 24), 24:

    coërcet et regit beluam,

    Cic. Rep. 2, 40, 67:

    equum,

    Liv. 35, 11:

    equos,

    Ov. A. A. 3, 556; id. Ib. 474; cf.

    quadrupedes,

    id. M. 2, 86:

    spumantia ora (equi),

    id. ib. 8, 34:

    frena,

    id. P. 4, 12, 24:

    equi impotentes regendi,

    Liv. 35, 11; Ov. Tr. 1, 3, 28; Curt. 4, 15, 28:

    currus,

    Ov. A. A. 1, 4; Curt. 8, 14, 7: taurus ex grege, quem prope litora regebat, Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 715 P.; Quint. 1, 1, 27:

    rege tela per auras,

    Verg. A. 9, 409:

    tela per viscera Caesaris,

    Luc. 7, 350; cf.:

    missum jaculum,

    Ov. M. 7, 684:

    sagittas nusquam,

    Luc. 7, 515:

    regens tenui vestigia filo,

    Cat. 64, 113; cf.:

    Daedalium iter lino duce,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 8:

    caeca filo vestigia,

    Verg. A. 6, 30:

    diverso flamina tractu,

    Ov. M. 1, 59:

    gressus,

    Vulg. Judic. 16, 26.—
    B.
    In partic., jurid. t. t.:

    regere fines,

    to draw the boundaries, mark out the limits, Cic. Leg. 1, 21, 55; id. Top. 10, 43; id. Mur. 9, 22; Tib. 1, 3, 44; cf. Dig. 10, 1, and Cod. Just. 3, 39 tit. Finium regundorum.—
    II.
    Trop., to guide, lead, conduct, manage, direct.
    A.
    In gen.:

    Deus qui omnem hunc mundum regit,

    Cic. Rep. 6, 13, 13:

    domum,

    id. ib. 1, 39, 61:

    rem consilio,

    Ter. Eun. 1, 1, 13:

    belli fera munera Mavors regit,

    Lucr. 1, 33; cf.

    bella,

    Caes. B. G. 6, 17; Sil. 7, 47:

    omnia nostra ita gerito, regito, gubernato, ut, etc.,

    Cic. Att. 16, 2, 2:

    alicujus animum atque ingenium,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 90; cf.:

    animi motus (with moderari cupiditates),

    Cic. Part. Or. 22, 76:

    mores,

    Ov. M. 15, 834:

    animos dictis,

    Verg. A. 1, 153:

    animum,

    Hor. Ep. 1, 2, 62:

    ut me ipse regam,

    id. ib. 1, 1, 27:

    consilia senatus,

    Quint. 12, 1, 26:

    valetudines principis,

    Tac. A. 6, 50; cf.:

    valetudinem arbitratu suo,

    Suet. Tib. 68 al.:

    neque regerentur magis quam regerent casus,

    Sall. J. 1, 5; cf.:

    jam regi leges, non regere,

    Liv. 10, 13:

    utroque vorsum rectum est ingenium meum,

    Plaut. Capt. 2, 3, 6:

    vellem suscepisses juvenem regendum,

    Cic. Att. 10, 6, 2; cf. Suet. Tib. 50; id. Claud. 9:

    Silvanum specie obsequii regebat,

    Tac. H. 3, 50:

    nemo regere potest, nisi qui et regi,

    Sen. Ira, 2, 15 fin.; Quint. 12, 10, 69.—
    B.
    Transf.
    1.
    To sway, control, rule, govern, have the supremacy over any thing:

    quare qui convenit polliceri operam suam rei publicae, cum rem publicam regere nesciant?

    Cic. Rep. 1, 6, 11; so,

    rem publicam,

    id. ib. 1, 26, 41;

    1, 27, 43: in iis civitatibus quae ab optimis reguntur,

    id. ib. 1, 34 fin.;

    2, 9, 15: illa civitas optimatium arbitrio regi dicitur,

    id. ib. 1, 26, 42; cf.:

    Massilienses per delectos et principes cives summā justitiā reguntur,

    id. ib. 1, 27, 43:

    Frisios,

    Tac. A. 4, 72:

    populos imperio,

    Verg. A. 6, 851:

    imperiis Italiam,

    id. ib. 4, 230:

    legiones,

    Tac. A. 15, 7; cf.

    cohortes,

    id. H. 4, 12:

    exercitum,

    Plin. Ep. 2, 13, 2; id. Pan. 9, 2:

    domum,

    Vulg. 1 Tim. 5, 4:

    diva, quae regis Antium,

    Hor. C. 1, 35, 1:

    Diana, quae silentium regis,

    id. Epod. 5, 51.— Transf., of abstract objects:

    animi partes consilio,

    Cic. Rep. 1, 38, 60:

    ut unius potestate regatur salus et aequabilitas et otium civium,

    id. ib. 2, 23, 43:

    rex ille (Tarquinius) neque suos mores regere poterat neque suorum libidines,

    id. ib. 2, 25, 46.— Absol.:

    Tiberio regente,

    Tac. A. 4, 33; 13, 3:

    stare rempublicam nisi uno regente non posse,

    Quint. 3, 8, 47:

    quo regente,

    Verg. Cul. 333; Just. 1, 9, 23:

    Clemens ambitioso imperio regebat,

    i. e. used his authority to court popular favor, Tac. H. 2, 12.—
    2.
    To guide into the right way one who has erred; to set right, correct: non multa peccas, sed si peccas, te regere possum, old poet ap. Cic. Mur. 29, 60 (with corrigere and inflectere):

    errantem regere,

    Caes. B. C. 3, 57:

    rogo, domine, consilio me regas, etc.,

    Plin. Ep. 10, 19 (30), 1; cf.: alicujus dubitationem, id. ib 10, 118 (119), 3.— Hence,
    I.
    P. a. as subst.: rĕgens, entis, m., a governor, prince, ruler, regent:

    contemptus regentium,

    Tac. A. 12, 54:

    in obsequium regentis,

    id. Or. 41: clementia regentis, Sen. Clem. 1, 22, 3:

    vita regentis,

    Claud. IV. Cons. Hon. 301:

    excogitare nemo quicquam poterit, quod magis decorum regenti sit quam clementia,

    Sen. Clem. 1, 19, 1; id. Ep. 59, 7:

    in vulgus manant exempla regentum (= -tium),

    Claud. Laud. Stil. 1, 168.—
    II.
    rectus, a, um, P. a., led straight along, drawn in a straight line (horizontal or vertical), straight, upright, orthos.
    A.
    Lit., of horizontal direction:

    pars Remorum recta est (opp. refracta),

    Lucr. 4, 439:

    sed nil omnino rectā regione viaï declinare,

    id. 2, 249 Munro:

    rectā regione iter instituere,

    Liv. 21, 31:

    India, rectā regione spatiosa,

    Curt. 8, 9, 2; cf. id. 7, 9, 2:

    ad nostras aedes hic quidem habet rectam viam,

    Plaut. Trin. 4, 2, 26:

    via,

    id. Cas. 5, 2, 7; id. Poen. 3, 3, 79; id. Ps. 4, 7, 37; Ter. And. 3, 4, 21; id. Phorm. 2, 1, 80; Mart. 8, 75, 2; cf.

    platea,

    Plaut. Cist. 2, 1, 58; Ter. Ad. 4, 2, 35; 43:

    porta,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 60:

    ostium,

    id. Mil. 2, 3, 58:

    ostia viarum (opp. iter flexum),

    Lucr. 4, 93:

    cursus hinc in Africam,

    Liv. 26, 43:

    saxa quae rectis lineis suos ordines servant,

    Caes. B. G. 7, 23 fin.:

    recto flumine,

    Verg. A. 8, 57:

    recto ad Iberum itinere,

    Caes. B. C. 1, 69; Liv. 22, 9:

    ne qua forent pedibus vestigia rectis,

    Verg. A. 8, 209:

    recto grassetur limite miles,

    Ov. Tr. 2, 477:

    velut rectae acies concurrissent,

    in a straight line, line of battle, Liv. 34, 28; so,

    acies,

    id. 35, 28:

    qui (quincunx), in quamcumque partem spectaveris, rectus est,

    Quint. 8, 3, 9:

    hic vos aliud nihil orat, nisi ut rectis oculis hanc urbem sibi intueri liceat,

    Cic. Rab. Post. 17, 48:

    adversus adparatus terribilium rectos oculos tenet,

    Sen. Const. 5, 5:

    rectis oculis gladios micantes videre,

    id. Ep. 76, 33; 104, 24:

    oculi,

    Suet. Aug. 16; cf.

    acies,

    Ov. M. 2, 776:

    lumen,

    Luc. 9, 638:

    vultus,

    Stat. Th. 10, 542.—Of vertical direction:

    ut hae (partes) rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,

    in perpendicular lines, Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    saxa,

    perpendicular, steep, Liv. 21, 36 (just before: pleraque Alpium arrectiora sunt); cf.:

    rectae prope rupes,

    id. 38, 20:

    truncus,

    Ov. M. 7, 640:

    ita jacere talum, ut rectus assistat: qui ita talus erit jactus ut cadet rectus,

    Cic. Fin. 3, 16, 53:

    caput rectum et secundum naturam (opp. dejectum, supinum), in latus inclinatum,

    Quint. 11, 3, 69:

    homines,

    straight, erect, Cat. 10, 20; so,

    Quintia,

    id. 86, 1:

    puella,

    Hor. S. 1, 2, 123:

    senectus,

    Juv. 3, 26:

    iterque Non agit in rectum, sed in orbem curvat eundem,

    does not shape his course directly forward, Ov. M. 2, 715:

    vidit ut hostiles in rectum exire cohortes,

    Luc. 7, 327. — Comp.:

    crus Rectius,

    Hor. S. 1, 2, 82:

    rectior coma,

    smoother, straighter, Sen. Ep. 95, 24:

    longā trabe rectior exstet,

    Ov. M. 3, 78:

    crura,

    Pall. 7, 7. — Sup.:

    rectissima linea,

    Quint. 3, 6, 83:

    via,

    id. 12, 2, 27. —
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., right, correct, proper, appropriate, befitting; opp. to what is false or improper: vobis mentes rectae quae stare solebant, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16 (Ann. v. 208 Vahl.):

    ut rectā viā rem narret ordine omnem,

    Ter. Heaut. 4, 3, 28 (just before: aperte, ita ut res sese habet, narrato); cf. id. And. 2, 6, 11: De. Estne hoc, ut dico? Li. Rectam instas viam: Ea res est, you ' re on the right way, Plaut. As. 1, 1, 39: in rectam redire semitam, cf. id. Cas. 2, 3, 33:

    rectā viā depelli,

    Quint. 2, 7, 29; 10, 1, 29; cf. Sen. Ep. 94, 54; Quint. 2, 6, 2;

    so post-class.: de viā rectā declinare,

    Gell. 1, 3, 15: a rectā viā avertere, Aug. Civ Dei, 12, 17, 2: ad rectum iter retrahere, Hier. in Osee, 2, 8 sq.; id. in Mich. 3, 5:

    recta consilia dare,

    Ter. And. 2, 1, 9:

    quae sint in artibus recta ac prava dijudicare,

    Cic. de Or. 3, 50, 195; cf.:

    quae sunt recta et simplicia laudantur,

    id. Off. 1, 36, 130; Quint. 9, 3, 3:

    sermo rectus et secundum naturam enunciatus,

    id. 2, 5, 11; cf.:

    (oratio) recta an ordine permutato,

    id. 1, 13, 5; 9, 4, 27:

    per Marathonis propugnatores recto sono juravit (opp. flexus vocis),

    id. 11, 3, 168 Spald.; cf. id. 11, 3, 64:

    recto ac justo proelio dimicare,

    Liv. 35, 4 fin.:

    rectarum cenarum consuetudo,

    a regular, formal supper, Suet. Dom. 7; so,

    cena,

    Mart. 2, 69, 7; 7, 20, 2; also absol.:

    recta,

    Suet. Aug. 74; Mart. 8, 50, 10:

    domus recta est (with contenta decore simplici),

    Sen. Ep. 100, 6:

    nominibus rectis expendere nummos,

    i. e. on good securities, Hor. Ep. 2, 1, 105: ut natura dedit, sic omnis recta figura, correct, beautiful, Prop. 2, 18, 25 (3, 11, 3):

    absque te esset, ego illum haberem rectum ad ingenium bonum,

    suitable, qualified, Plaut. Bacch. 3, 3, 8.— Subst.: rectum, i, n.:

    rectum est etiam in illis contentionibus gravitatem retinere,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    quid verum, quid falsum, quid rectum in oratione pravumve,

    id. Ac. 1, 5, 19:

    aliter, quam est rectum verumque dicere,

    Quint. 6, 3, 89:

    cum sit rectum, Nocere facile est, etc.,

    id. 8, 5, 6;

    so (opp. durum et incomptum),

    id. 8, 6, 65; (opp. vitiosum) id. 1, 5, 29:

    mutare aliquid a recto,

    id. 2, 13, 11:

    recta et vera loquere,

    i. e. sincerely, openly, Plaut. Capt. 5, 2, 7:

    qui haec recta tantum et in nullos flexus recedentia copiose tractaverit,

    Quint. 10, 5, 12:

    ea plerumque recta sunt,

    id. 9, 2, 5; cf. id. 9, 2, 45.— Comp.:

    rectior divisio,

    Quint. 7, 2, 39:

    si quid novisti rectius istis,

    Hor. Ep. 1, 6, 67; Cic. Rep. 1, 40, 62.— Sup.:

    rectissima ratio,

    Quint. 2, 13, 3.—
    2.
    In partic.
    a.
    Morally right, correct, lawful, just, virtuous, noble, good (opp. pravus); as subst.: rectum, i, n., that which is right, good, virtuous; uprightness, rectitude, virtue (very freq.):

    honesta res dividitur in rectum et laudabile. Rectum est, quod cum virtute et officio fit,

    Auct. Her. 3, 2, 3: illud rectum, quod katorthôma dicebat, Cic. Fin. 4, 6, 15:

    nec quicquam nisi honestum et rectum ab altero postulare,

    id. Lael. 22, 82;

    so with honestum,

    id. ib. 21, 76; id. Fin. 1, 7, 25; id. Off. 1, 24, 82; id. Fam. 5, 19, 1 al.:

    (opp. pravum) neque id Putabit, pravum an rectum siet, quod petet,

    Ter. Heaut. 3, 1, 76; id. Phorm. 5, 2, 6; Cic. Ac. 2, 11, 33; id. Or. 14, 45; id. Lig. 9, 30; Quint. 1, 3, 12; 2, 4, 20 et saep.; cf.:

    recta consilia (opp. prava),

    Liv. 1, 27:

    in rectis (opp. in pravitatibus),

    Cic. Leg. 1, 11, 31:

    curvo dignoscere rectum,

    Hor. Ep. 2, 2, 44:

    mens sibi conscia recti,

    Verg. A. 1, 604:

    fidem rectumque colebat,

    Ov. M. 1, 90:

    recta ingenia (opp. perversa),

    Plin. Ep. 4, 7, 3 et saep.:

    in omni vitā suā quemque a rectā conscientiā traversum unguem non oportet discedere,

    Cic. Att. 13, 20, 4:

    animus secundis Temporibus dubiisque rectus,

    Hor. C. 4, 9, 36:

    natura,

    id. S. 1, 6, 66:

    ex consularibus, unus L. Caesar firmus est et rectus,

    Cic. Fam. 12, 5, 2:

    judex,

    Quint. 4, 1, 13; cf.

    auditor,

    Plin. Ep. 2, 19, 6:

    vir rectus et sanctus,

    id. ib. 2, 11, 5; cf. id. ib. 7, 31, 1:

    beatus judicii rectus,

    Sen. Vit. Beat. 6, 2.— Rectum est, with subjective-clause:

    rectum est gravitatem retinere,

    Cic. Off. 1, 38 fin.; so id. ib. 3, 11, 47; id. Mur. 2, 3; id. Att. 6, 9, 4.—
    b.
    In gram.: rectus casus, the nominative case (because not inflected;

    opp. obliqui casus),

    Varr. L. L. 1 sq.; Quint. 1, 4, 13; 1, 5, 61; Gell. 13, 12, 4 et saep.—Hence the adverbs,
    A.
    rectā,
    B.
    rectō,
    C.
    rectē.
    A.
    rectā (sc. viā). straightway, straightforwards, right on, directly (freq. and class.):

    hic ad me rectā habet rectam viam,

    Plaut. Mil. 2, 6, 11; id. Ps. 4, 7, 37:

    jam ad regem rectā me ducam,

    id. Am. 4, 3, 8; 5, 1, 63; id. Capt. 3, 5, 93; id. Cas. prol. 43; id. Mil. 2, 5, 50; id. Merc. 5, 2, 92; id. Ps. 4, 2, 11; id. Rud. 3, 6, 13; Ter. Eun. 1, 2, 7:

    tu rus hinc ibis?... rectā,

    id. Ad. 3, 3, 79; id. Hec. 3, 3, 12; id. Phorm. 1, 2, 62; 5, 6, 19:

    Marius ab subselliis in rostra rectā,

    Cic. Off. 3, 20, 80; id. Att. 5, 14, 2; 6, 8, 1; 16, 10, 1; id. Fam. 9, 19, 1; id. Verr. 2, 5, 61, § 160; id. Cat. 1, 9, 23; Auct. Her. 4, 50, 63; Auct. B. Afr. 18; 40; Auct. B. Hisp. 3; Plin. 2, 47, 46, § 121 al.: tendimus hinc rectā Beneventum. Hor. S. 1, 5, 71. —
    B.
    rectō, straightforwards, directly (perh. only in the two foll. passages):

    appellationes, quae recto ad principem factae sunt,

    Dig. 49, 1, 21; Inscr. Grut. 611, 13.—
    C. 1.
    Lit., in a straight line (horizontal or perpendicular), straightly, perpendicularly, uprightly, orthôs (very rare):

    vitem bene enodatam deligato recte, flexuosa uti ne siet,

    Cato, R. R. 33, 4:

    sive aliae (atomi) declinabunt, aliae suo nutu recte ferentur... quae (atomi) recte, quae oblique ferantur,

    Cic. Fin. 1, 6, 20:

    satyri, cum quadrupedes, tum recte currentes, humanā effigie,

    Plin. 7, 2, 2, § 24.—
    2.
    Trop., rightly, correctly, properly, duly, suitably, well, advantageously, accurately (very freq. in all periods and styles):

    recta et vera loquere, sed neque vere neque recte adhuc Fecisti umquam,

    Plaut. Capt. 5, 2, 7; cf. Cic. Lael. 2, 8:

    fecisti edepol et recte et bene,

    Plaut. Capt. 5, 4, 20: si facias recte [p. 1553] aut commode, id. Cas. 2, 3, 42;

    so with commode,

    Ter. Heaut. 1, 1, 100:

    recte et sapienter facit,

    Plaut. Am. 1, 1, 133; cf. id. ib. 3, 4, 12:

    recte atque ordine factum,

    Cic. Quint. 7, 28:

    recte atque ordine facere,

    id. Phil. 3, 15, 38; Sall. C. 51, 4; Liv. 24, 31; 28, 39; 30, 17 et saep.;

    v. Brisson. Form. II. p. 197: recte ac merito miseriā commoveri,

    Cic. Verr. 2, 5, 67, § 172:

    recte atque in loco constare,

    id. Mur. 12, 26:

    recte factum,

    Plaut. Capt. 3, 5, 52:

    seu recte seu pervorse facta sunt,

    id. Trin. 1, 2, 146:

    seu recte seu perperam facere,

    Cic. Quint. 8, 31; so (opp. perperam) Sall. J. 31, 27; Liv. 29, 17:

    recte dictum (opp. absurde),

    Plaut. Capt. 1, 1, 4:

    recte concludere (opp. vitiose),

    Cic. Ac. 2, 30, 98:

    recte factum (opp. turpiter),

    Caes. B. G. 7, 80 et saep.:

    recte rationem tenes,

    Plaut. Mil. 1, 1, 47:

    hercle quin tu recte dicis,

    id. Men. 2, 3, 74; id. Merc. 2, 3, 77; 5, 4, 47: recte auguraris de me, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, 1:

    non recte judicas de Catone,

    Cic. Lael. 2, 9; cf.:

    rectissime quidem judicas,

    id. Rep. 3, 32, 44:

    tum demum sciam Recta monuisse, si tu recte caveris,

    Plaut. Men. 2, 2, 71 sq.:

    monere,

    id. Bacch. 2, 3, 96; id. Ps. 4, 4, 12; id. Pers. 4, 4, 53; id. Rud. 3, 5, 49; cf.:

    admonere recte,

    id. Men. 5, 9, 33:

    suis amicis recte res suas narrare,

    properly, openly, id. Poen. 5, 6, 2:

    hic (Epicurus) circumitione quādam deos tollens recte non dubitat divinationem tollere,

    consistently, logically, Cic. Div. 2, 17, 40:

    aliquem asservare recte, ne aufugiat,

    duly, carefully, Plaut. Men. 1, 1, 11:

    alicui recte dare epistulam,

    correctly, id. Ps. 4, 2, 33:

    cum fuit cui recte ad te litteras darem,

    safely, Cic. Att. 4, 1, 1; id. Fam. 1, 7, 1; so,

    sed habebat ducem Gabinium, quicum quidvis rectissime facere posset,

    id. Phil. 2, 19, 49; cf.:

    alicui suam salutem recte committere,

    Caes. B. G. 7, 6 fin.; id. B. C. 1, 74:

    si recte ambulaverit is, qui hanc epistulam tulit,

    goes as he ought, Cic. Att. 9, 4, 3: tabernaculum recte captum, i. e. in the prescribed manner (opp. vitio captum), id. Div. 2, 35, 75; Liv. 4, 7; cf.:

    ludi recte facti,

    id. 36, 2:

    ver sacrum non esse recte factum,

    id. 34, 44: procedere recte, well, rightly, Enn. ap. Acron. ad Hor. S. 1, 2, 37 (Ann. v. 454 Vahl.): Pi. Recte valet? Ch. Vivit recte et valet, Plaut. Bacch. 2, 2, 11, and 14:

    valere,

    id. Merc. 2, 3, 53:

    apud matrem recte est,

    i. e. she is quite well, Cic. Att. 1, 7 init.; so,

    recte esse,

    id. ib. 14, 16, 4 (with belle); Hor. S. 2, 3, 162 Orell.; cf.: Tullia nostra recte valet... Praeterea rectissime sunt apud te omnia, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 1:

    recte sit oculis tuis,

    Gell. 13, 30, 11:

    olivetum recte putare,

    properly, advantageously, Cato, R. R. 44:

    solet illa recte sub manus succedere,

    well, Plaut. Pers. 4, 1, 2:

    recte cavere,

    to look out well, take good care, id. Bacch. 3, 6, 15; id. Ep. 2, 2, 107; id. Most. 3, 3, 23; id. Men. 2, 2, 72; cf.: recte sibi videre, to look out well for one ' s self, Ter. Phorm. 1, 4, 12 Ruhnk.:

    deos volo consilia vostra recte vortere,

    well, happily, Plaut. Trin. 5, 2, 31; so,

    vortere,

    id. Aul. 2, 2, 41: recte vendere, well, i. e. dearly, at a high price (opp. male), Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    alicui nec recte dicere, i. e. male, injuriose,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 11; id. Most. 1, 3, 83; id. Poen. 3, 1, 13; cf.:

    nec recte loqui alicui,

    id. Bacch. 4, 4, 83:

    nec recte dicere in aliquem,

    id. As. 1, 3, 3;

    and simply nec recte dicere,

    id. Ps. 4, 6, 23.— Comp.:

    ad omnia alia aetate sapimus rectius,

    Ter. Ad. 5, 3, 46:

    hic tibi erit rectius,

    Plaut. Men. 2, 3, 31:

    rectius bella gerere,

    Liv. 3, 2 fin.:

    non possidentem multa vocaveris Recte beatum, rectius occupet Nomen beati, qui, etc.,

    Hor. C. 4, 9, 46.— Sup., Cic. Rep. 3, 32, 44; v. supra. —
    b.
    With adjj., right, well, properly, very, much, to strengthen the idea (ante-class.): illasce oves, quā de re agitur, sanas recte esse, uti pecus ovillum, quod recte sanum est, etc., an ancient formula in Varr. R. R. 2, 2, 6:

    locus recte ferax,

    Cato, R. R. 44:

    salvus sum recte,

    Plaut. Am. 2, 1, 34:

    morata recte,

    id. Aul. 2, 2, 62:

    oneratus recte,

    id. Bacch. 2, 3, 115:

    non recte vinctus est,

    Ter. And. 5, 4, 52.—
    c.
    Ellipt., esp. in answers, in colloquial lang., well, quite well, right, excellently: Thr. Primum aedis expugnabo. Gn. Recte. Thr. Virginem eripiam. Gn. Probe. Thr. Male mulcabo ipsam. Gn. Pulchre, Ter. Eun. 4, 7, 3: quid vos? quo pacto hic? satin recte? (sc. est, agitur, valetis, etc.), quite well? id. And. 4, 5, 9; cf.: Le. Satin' salve? dic mihi. Ca. Recte, Plaut. Trin. 5, 2, 54; and: De. Quid fit? quid agitur? Sy. Recte. De. Optime'st, Ter. Ad. 5, 5, 3; Quint. 6, 3, 84.—
    B.
    So, in colloquial lang., freq. like benigne and the Gr. kalôs, or kallista echei, as a courteously evasive answer, all ' s well, it ' s all right, there ' s nothing the matter; or, in politely declining an offer, nothing is wanting, no I thank you: De. Unde incedis? quid festinas, gnate mi? Ch. Recte pater, Plaut. Merc. 2, 3, 33; cf.: So. Quid es tam tristis? Pa. Recte mater, Ter. Hec. 3, 2, 20; and: Ch. Quid tu istic? Syr. Recte equidem, id. Heaut. 3, 2, 7: Mi. Quid est? Aes. Nihil, recte, perge, id. Ad. 4, 5, 19:

    rogo numquid velit? Recte inquit,

    i. e. no, nothing, id. Eun. 2, 3, 51; so,

    in an exclamation: clamabit, pulchre! bene! recte!

    Hor. A. P. 4, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > rectum

  • 15 regens

    rĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Sanscr. arg-, argami, to obtain; Gr. oregô reach after; cf. [p. 1552] Sanscr. rāgan; Goth. reiks, king; Germ. Reich and Recht], to keep straight or from going wrong, to lead straight; to guide, conduct, direct (freq. and class.; syn.: guberno, moderor).
    I.
    Lit.:

    deus est, qui regit et moderatur et movet id corpus, cui praepositus est,

    Cic. Rep. 6, 24, 26:

    manus una (navem) regit,

    Lucr. 4, 903:

    onera navium velis,

    Caes. B. G. 3, 13:

    arte ratem,

    Ov. Tr. 1, 4, 12; cf.

    clavum,

    Verg. A. 10, 218:

    te ventorum regat pater,

    Hor. C. 1, 3, 3:

    vela,

    Prop. 2, 28 (3, 24), 24:

    coërcet et regit beluam,

    Cic. Rep. 2, 40, 67:

    equum,

    Liv. 35, 11:

    equos,

    Ov. A. A. 3, 556; id. Ib. 474; cf.

    quadrupedes,

    id. M. 2, 86:

    spumantia ora (equi),

    id. ib. 8, 34:

    frena,

    id. P. 4, 12, 24:

    equi impotentes regendi,

    Liv. 35, 11; Ov. Tr. 1, 3, 28; Curt. 4, 15, 28:

    currus,

    Ov. A. A. 1, 4; Curt. 8, 14, 7: taurus ex grege, quem prope litora regebat, Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 715 P.; Quint. 1, 1, 27:

    rege tela per auras,

    Verg. A. 9, 409:

    tela per viscera Caesaris,

    Luc. 7, 350; cf.:

    missum jaculum,

    Ov. M. 7, 684:

    sagittas nusquam,

    Luc. 7, 515:

    regens tenui vestigia filo,

    Cat. 64, 113; cf.:

    Daedalium iter lino duce,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 8:

    caeca filo vestigia,

    Verg. A. 6, 30:

    diverso flamina tractu,

    Ov. M. 1, 59:

    gressus,

    Vulg. Judic. 16, 26.—
    B.
    In partic., jurid. t. t.:

    regere fines,

    to draw the boundaries, mark out the limits, Cic. Leg. 1, 21, 55; id. Top. 10, 43; id. Mur. 9, 22; Tib. 1, 3, 44; cf. Dig. 10, 1, and Cod. Just. 3, 39 tit. Finium regundorum.—
    II.
    Trop., to guide, lead, conduct, manage, direct.
    A.
    In gen.:

    Deus qui omnem hunc mundum regit,

    Cic. Rep. 6, 13, 13:

    domum,

    id. ib. 1, 39, 61:

    rem consilio,

    Ter. Eun. 1, 1, 13:

    belli fera munera Mavors regit,

    Lucr. 1, 33; cf.

    bella,

    Caes. B. G. 6, 17; Sil. 7, 47:

    omnia nostra ita gerito, regito, gubernato, ut, etc.,

    Cic. Att. 16, 2, 2:

    alicujus animum atque ingenium,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 90; cf.:

    animi motus (with moderari cupiditates),

    Cic. Part. Or. 22, 76:

    mores,

    Ov. M. 15, 834:

    animos dictis,

    Verg. A. 1, 153:

    animum,

    Hor. Ep. 1, 2, 62:

    ut me ipse regam,

    id. ib. 1, 1, 27:

    consilia senatus,

    Quint. 12, 1, 26:

    valetudines principis,

    Tac. A. 6, 50; cf.:

    valetudinem arbitratu suo,

    Suet. Tib. 68 al.:

    neque regerentur magis quam regerent casus,

    Sall. J. 1, 5; cf.:

    jam regi leges, non regere,

    Liv. 10, 13:

    utroque vorsum rectum est ingenium meum,

    Plaut. Capt. 2, 3, 6:

    vellem suscepisses juvenem regendum,

    Cic. Att. 10, 6, 2; cf. Suet. Tib. 50; id. Claud. 9:

    Silvanum specie obsequii regebat,

    Tac. H. 3, 50:

    nemo regere potest, nisi qui et regi,

    Sen. Ira, 2, 15 fin.; Quint. 12, 10, 69.—
    B.
    Transf.
    1.
    To sway, control, rule, govern, have the supremacy over any thing:

    quare qui convenit polliceri operam suam rei publicae, cum rem publicam regere nesciant?

    Cic. Rep. 1, 6, 11; so,

    rem publicam,

    id. ib. 1, 26, 41;

    1, 27, 43: in iis civitatibus quae ab optimis reguntur,

    id. ib. 1, 34 fin.;

    2, 9, 15: illa civitas optimatium arbitrio regi dicitur,

    id. ib. 1, 26, 42; cf.:

    Massilienses per delectos et principes cives summā justitiā reguntur,

    id. ib. 1, 27, 43:

    Frisios,

    Tac. A. 4, 72:

    populos imperio,

    Verg. A. 6, 851:

    imperiis Italiam,

    id. ib. 4, 230:

    legiones,

    Tac. A. 15, 7; cf.

    cohortes,

    id. H. 4, 12:

    exercitum,

    Plin. Ep. 2, 13, 2; id. Pan. 9, 2:

    domum,

    Vulg. 1 Tim. 5, 4:

    diva, quae regis Antium,

    Hor. C. 1, 35, 1:

    Diana, quae silentium regis,

    id. Epod. 5, 51.— Transf., of abstract objects:

    animi partes consilio,

    Cic. Rep. 1, 38, 60:

    ut unius potestate regatur salus et aequabilitas et otium civium,

    id. ib. 2, 23, 43:

    rex ille (Tarquinius) neque suos mores regere poterat neque suorum libidines,

    id. ib. 2, 25, 46.— Absol.:

    Tiberio regente,

    Tac. A. 4, 33; 13, 3:

    stare rempublicam nisi uno regente non posse,

    Quint. 3, 8, 47:

    quo regente,

    Verg. Cul. 333; Just. 1, 9, 23:

    Clemens ambitioso imperio regebat,

    i. e. used his authority to court popular favor, Tac. H. 2, 12.—
    2.
    To guide into the right way one who has erred; to set right, correct: non multa peccas, sed si peccas, te regere possum, old poet ap. Cic. Mur. 29, 60 (with corrigere and inflectere):

    errantem regere,

    Caes. B. C. 3, 57:

    rogo, domine, consilio me regas, etc.,

    Plin. Ep. 10, 19 (30), 1; cf.: alicujus dubitationem, id. ib 10, 118 (119), 3.— Hence,
    I.
    P. a. as subst.: rĕgens, entis, m., a governor, prince, ruler, regent:

    contemptus regentium,

    Tac. A. 12, 54:

    in obsequium regentis,

    id. Or. 41: clementia regentis, Sen. Clem. 1, 22, 3:

    vita regentis,

    Claud. IV. Cons. Hon. 301:

    excogitare nemo quicquam poterit, quod magis decorum regenti sit quam clementia,

    Sen. Clem. 1, 19, 1; id. Ep. 59, 7:

    in vulgus manant exempla regentum (= -tium),

    Claud. Laud. Stil. 1, 168.—
    II.
    rectus, a, um, P. a., led straight along, drawn in a straight line (horizontal or vertical), straight, upright, orthos.
    A.
    Lit., of horizontal direction:

    pars Remorum recta est (opp. refracta),

    Lucr. 4, 439:

    sed nil omnino rectā regione viaï declinare,

    id. 2, 249 Munro:

    rectā regione iter instituere,

    Liv. 21, 31:

    India, rectā regione spatiosa,

    Curt. 8, 9, 2; cf. id. 7, 9, 2:

    ad nostras aedes hic quidem habet rectam viam,

    Plaut. Trin. 4, 2, 26:

    via,

    id. Cas. 5, 2, 7; id. Poen. 3, 3, 79; id. Ps. 4, 7, 37; Ter. And. 3, 4, 21; id. Phorm. 2, 1, 80; Mart. 8, 75, 2; cf.

    platea,

    Plaut. Cist. 2, 1, 58; Ter. Ad. 4, 2, 35; 43:

    porta,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 60:

    ostium,

    id. Mil. 2, 3, 58:

    ostia viarum (opp. iter flexum),

    Lucr. 4, 93:

    cursus hinc in Africam,

    Liv. 26, 43:

    saxa quae rectis lineis suos ordines servant,

    Caes. B. G. 7, 23 fin.:

    recto flumine,

    Verg. A. 8, 57:

    recto ad Iberum itinere,

    Caes. B. C. 1, 69; Liv. 22, 9:

    ne qua forent pedibus vestigia rectis,

    Verg. A. 8, 209:

    recto grassetur limite miles,

    Ov. Tr. 2, 477:

    velut rectae acies concurrissent,

    in a straight line, line of battle, Liv. 34, 28; so,

    acies,

    id. 35, 28:

    qui (quincunx), in quamcumque partem spectaveris, rectus est,

    Quint. 8, 3, 9:

    hic vos aliud nihil orat, nisi ut rectis oculis hanc urbem sibi intueri liceat,

    Cic. Rab. Post. 17, 48:

    adversus adparatus terribilium rectos oculos tenet,

    Sen. Const. 5, 5:

    rectis oculis gladios micantes videre,

    id. Ep. 76, 33; 104, 24:

    oculi,

    Suet. Aug. 16; cf.

    acies,

    Ov. M. 2, 776:

    lumen,

    Luc. 9, 638:

    vultus,

    Stat. Th. 10, 542.—Of vertical direction:

    ut hae (partes) rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,

    in perpendicular lines, Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    saxa,

    perpendicular, steep, Liv. 21, 36 (just before: pleraque Alpium arrectiora sunt); cf.:

    rectae prope rupes,

    id. 38, 20:

    truncus,

    Ov. M. 7, 640:

    ita jacere talum, ut rectus assistat: qui ita talus erit jactus ut cadet rectus,

    Cic. Fin. 3, 16, 53:

    caput rectum et secundum naturam (opp. dejectum, supinum), in latus inclinatum,

    Quint. 11, 3, 69:

    homines,

    straight, erect, Cat. 10, 20; so,

    Quintia,

    id. 86, 1:

    puella,

    Hor. S. 1, 2, 123:

    senectus,

    Juv. 3, 26:

    iterque Non agit in rectum, sed in orbem curvat eundem,

    does not shape his course directly forward, Ov. M. 2, 715:

    vidit ut hostiles in rectum exire cohortes,

    Luc. 7, 327. — Comp.:

    crus Rectius,

    Hor. S. 1, 2, 82:

    rectior coma,

    smoother, straighter, Sen. Ep. 95, 24:

    longā trabe rectior exstet,

    Ov. M. 3, 78:

    crura,

    Pall. 7, 7. — Sup.:

    rectissima linea,

    Quint. 3, 6, 83:

    via,

    id. 12, 2, 27. —
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., right, correct, proper, appropriate, befitting; opp. to what is false or improper: vobis mentes rectae quae stare solebant, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16 (Ann. v. 208 Vahl.):

    ut rectā viā rem narret ordine omnem,

    Ter. Heaut. 4, 3, 28 (just before: aperte, ita ut res sese habet, narrato); cf. id. And. 2, 6, 11: De. Estne hoc, ut dico? Li. Rectam instas viam: Ea res est, you ' re on the right way, Plaut. As. 1, 1, 39: in rectam redire semitam, cf. id. Cas. 2, 3, 33:

    rectā viā depelli,

    Quint. 2, 7, 29; 10, 1, 29; cf. Sen. Ep. 94, 54; Quint. 2, 6, 2;

    so post-class.: de viā rectā declinare,

    Gell. 1, 3, 15: a rectā viā avertere, Aug. Civ Dei, 12, 17, 2: ad rectum iter retrahere, Hier. in Osee, 2, 8 sq.; id. in Mich. 3, 5:

    recta consilia dare,

    Ter. And. 2, 1, 9:

    quae sint in artibus recta ac prava dijudicare,

    Cic. de Or. 3, 50, 195; cf.:

    quae sunt recta et simplicia laudantur,

    id. Off. 1, 36, 130; Quint. 9, 3, 3:

    sermo rectus et secundum naturam enunciatus,

    id. 2, 5, 11; cf.:

    (oratio) recta an ordine permutato,

    id. 1, 13, 5; 9, 4, 27:

    per Marathonis propugnatores recto sono juravit (opp. flexus vocis),

    id. 11, 3, 168 Spald.; cf. id. 11, 3, 64:

    recto ac justo proelio dimicare,

    Liv. 35, 4 fin.:

    rectarum cenarum consuetudo,

    a regular, formal supper, Suet. Dom. 7; so,

    cena,

    Mart. 2, 69, 7; 7, 20, 2; also absol.:

    recta,

    Suet. Aug. 74; Mart. 8, 50, 10:

    domus recta est (with contenta decore simplici),

    Sen. Ep. 100, 6:

    nominibus rectis expendere nummos,

    i. e. on good securities, Hor. Ep. 2, 1, 105: ut natura dedit, sic omnis recta figura, correct, beautiful, Prop. 2, 18, 25 (3, 11, 3):

    absque te esset, ego illum haberem rectum ad ingenium bonum,

    suitable, qualified, Plaut. Bacch. 3, 3, 8.— Subst.: rectum, i, n.:

    rectum est etiam in illis contentionibus gravitatem retinere,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    quid verum, quid falsum, quid rectum in oratione pravumve,

    id. Ac. 1, 5, 19:

    aliter, quam est rectum verumque dicere,

    Quint. 6, 3, 89:

    cum sit rectum, Nocere facile est, etc.,

    id. 8, 5, 6;

    so (opp. durum et incomptum),

    id. 8, 6, 65; (opp. vitiosum) id. 1, 5, 29:

    mutare aliquid a recto,

    id. 2, 13, 11:

    recta et vera loquere,

    i. e. sincerely, openly, Plaut. Capt. 5, 2, 7:

    qui haec recta tantum et in nullos flexus recedentia copiose tractaverit,

    Quint. 10, 5, 12:

    ea plerumque recta sunt,

    id. 9, 2, 5; cf. id. 9, 2, 45.— Comp.:

    rectior divisio,

    Quint. 7, 2, 39:

    si quid novisti rectius istis,

    Hor. Ep. 1, 6, 67; Cic. Rep. 1, 40, 62.— Sup.:

    rectissima ratio,

    Quint. 2, 13, 3.—
    2.
    In partic.
    a.
    Morally right, correct, lawful, just, virtuous, noble, good (opp. pravus); as subst.: rectum, i, n., that which is right, good, virtuous; uprightness, rectitude, virtue (very freq.):

    honesta res dividitur in rectum et laudabile. Rectum est, quod cum virtute et officio fit,

    Auct. Her. 3, 2, 3: illud rectum, quod katorthôma dicebat, Cic. Fin. 4, 6, 15:

    nec quicquam nisi honestum et rectum ab altero postulare,

    id. Lael. 22, 82;

    so with honestum,

    id. ib. 21, 76; id. Fin. 1, 7, 25; id. Off. 1, 24, 82; id. Fam. 5, 19, 1 al.:

    (opp. pravum) neque id Putabit, pravum an rectum siet, quod petet,

    Ter. Heaut. 3, 1, 76; id. Phorm. 5, 2, 6; Cic. Ac. 2, 11, 33; id. Or. 14, 45; id. Lig. 9, 30; Quint. 1, 3, 12; 2, 4, 20 et saep.; cf.:

    recta consilia (opp. prava),

    Liv. 1, 27:

    in rectis (opp. in pravitatibus),

    Cic. Leg. 1, 11, 31:

    curvo dignoscere rectum,

    Hor. Ep. 2, 2, 44:

    mens sibi conscia recti,

    Verg. A. 1, 604:

    fidem rectumque colebat,

    Ov. M. 1, 90:

    recta ingenia (opp. perversa),

    Plin. Ep. 4, 7, 3 et saep.:

    in omni vitā suā quemque a rectā conscientiā traversum unguem non oportet discedere,

    Cic. Att. 13, 20, 4:

    animus secundis Temporibus dubiisque rectus,

    Hor. C. 4, 9, 36:

    natura,

    id. S. 1, 6, 66:

    ex consularibus, unus L. Caesar firmus est et rectus,

    Cic. Fam. 12, 5, 2:

    judex,

    Quint. 4, 1, 13; cf.

    auditor,

    Plin. Ep. 2, 19, 6:

    vir rectus et sanctus,

    id. ib. 2, 11, 5; cf. id. ib. 7, 31, 1:

    beatus judicii rectus,

    Sen. Vit. Beat. 6, 2.— Rectum est, with subjective-clause:

    rectum est gravitatem retinere,

    Cic. Off. 1, 38 fin.; so id. ib. 3, 11, 47; id. Mur. 2, 3; id. Att. 6, 9, 4.—
    b.
    In gram.: rectus casus, the nominative case (because not inflected;

    opp. obliqui casus),

    Varr. L. L. 1 sq.; Quint. 1, 4, 13; 1, 5, 61; Gell. 13, 12, 4 et saep.—Hence the adverbs,
    A.
    rectā,
    B.
    rectō,
    C.
    rectē.
    A.
    rectā (sc. viā). straightway, straightforwards, right on, directly (freq. and class.):

    hic ad me rectā habet rectam viam,

    Plaut. Mil. 2, 6, 11; id. Ps. 4, 7, 37:

    jam ad regem rectā me ducam,

    id. Am. 4, 3, 8; 5, 1, 63; id. Capt. 3, 5, 93; id. Cas. prol. 43; id. Mil. 2, 5, 50; id. Merc. 5, 2, 92; id. Ps. 4, 2, 11; id. Rud. 3, 6, 13; Ter. Eun. 1, 2, 7:

    tu rus hinc ibis?... rectā,

    id. Ad. 3, 3, 79; id. Hec. 3, 3, 12; id. Phorm. 1, 2, 62; 5, 6, 19:

    Marius ab subselliis in rostra rectā,

    Cic. Off. 3, 20, 80; id. Att. 5, 14, 2; 6, 8, 1; 16, 10, 1; id. Fam. 9, 19, 1; id. Verr. 2, 5, 61, § 160; id. Cat. 1, 9, 23; Auct. Her. 4, 50, 63; Auct. B. Afr. 18; 40; Auct. B. Hisp. 3; Plin. 2, 47, 46, § 121 al.: tendimus hinc rectā Beneventum. Hor. S. 1, 5, 71. —
    B.
    rectō, straightforwards, directly (perh. only in the two foll. passages):

    appellationes, quae recto ad principem factae sunt,

    Dig. 49, 1, 21; Inscr. Grut. 611, 13.—
    C. 1.
    Lit., in a straight line (horizontal or perpendicular), straightly, perpendicularly, uprightly, orthôs (very rare):

    vitem bene enodatam deligato recte, flexuosa uti ne siet,

    Cato, R. R. 33, 4:

    sive aliae (atomi) declinabunt, aliae suo nutu recte ferentur... quae (atomi) recte, quae oblique ferantur,

    Cic. Fin. 1, 6, 20:

    satyri, cum quadrupedes, tum recte currentes, humanā effigie,

    Plin. 7, 2, 2, § 24.—
    2.
    Trop., rightly, correctly, properly, duly, suitably, well, advantageously, accurately (very freq. in all periods and styles):

    recta et vera loquere, sed neque vere neque recte adhuc Fecisti umquam,

    Plaut. Capt. 5, 2, 7; cf. Cic. Lael. 2, 8:

    fecisti edepol et recte et bene,

    Plaut. Capt. 5, 4, 20: si facias recte [p. 1553] aut commode, id. Cas. 2, 3, 42;

    so with commode,

    Ter. Heaut. 1, 1, 100:

    recte et sapienter facit,

    Plaut. Am. 1, 1, 133; cf. id. ib. 3, 4, 12:

    recte atque ordine factum,

    Cic. Quint. 7, 28:

    recte atque ordine facere,

    id. Phil. 3, 15, 38; Sall. C. 51, 4; Liv. 24, 31; 28, 39; 30, 17 et saep.;

    v. Brisson. Form. II. p. 197: recte ac merito miseriā commoveri,

    Cic. Verr. 2, 5, 67, § 172:

    recte atque in loco constare,

    id. Mur. 12, 26:

    recte factum,

    Plaut. Capt. 3, 5, 52:

    seu recte seu pervorse facta sunt,

    id. Trin. 1, 2, 146:

    seu recte seu perperam facere,

    Cic. Quint. 8, 31; so (opp. perperam) Sall. J. 31, 27; Liv. 29, 17:

    recte dictum (opp. absurde),

    Plaut. Capt. 1, 1, 4:

    recte concludere (opp. vitiose),

    Cic. Ac. 2, 30, 98:

    recte factum (opp. turpiter),

    Caes. B. G. 7, 80 et saep.:

    recte rationem tenes,

    Plaut. Mil. 1, 1, 47:

    hercle quin tu recte dicis,

    id. Men. 2, 3, 74; id. Merc. 2, 3, 77; 5, 4, 47: recte auguraris de me, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, 1:

    non recte judicas de Catone,

    Cic. Lael. 2, 9; cf.:

    rectissime quidem judicas,

    id. Rep. 3, 32, 44:

    tum demum sciam Recta monuisse, si tu recte caveris,

    Plaut. Men. 2, 2, 71 sq.:

    monere,

    id. Bacch. 2, 3, 96; id. Ps. 4, 4, 12; id. Pers. 4, 4, 53; id. Rud. 3, 5, 49; cf.:

    admonere recte,

    id. Men. 5, 9, 33:

    suis amicis recte res suas narrare,

    properly, openly, id. Poen. 5, 6, 2:

    hic (Epicurus) circumitione quādam deos tollens recte non dubitat divinationem tollere,

    consistently, logically, Cic. Div. 2, 17, 40:

    aliquem asservare recte, ne aufugiat,

    duly, carefully, Plaut. Men. 1, 1, 11:

    alicui recte dare epistulam,

    correctly, id. Ps. 4, 2, 33:

    cum fuit cui recte ad te litteras darem,

    safely, Cic. Att. 4, 1, 1; id. Fam. 1, 7, 1; so,

    sed habebat ducem Gabinium, quicum quidvis rectissime facere posset,

    id. Phil. 2, 19, 49; cf.:

    alicui suam salutem recte committere,

    Caes. B. G. 7, 6 fin.; id. B. C. 1, 74:

    si recte ambulaverit is, qui hanc epistulam tulit,

    goes as he ought, Cic. Att. 9, 4, 3: tabernaculum recte captum, i. e. in the prescribed manner (opp. vitio captum), id. Div. 2, 35, 75; Liv. 4, 7; cf.:

    ludi recte facti,

    id. 36, 2:

    ver sacrum non esse recte factum,

    id. 34, 44: procedere recte, well, rightly, Enn. ap. Acron. ad Hor. S. 1, 2, 37 (Ann. v. 454 Vahl.): Pi. Recte valet? Ch. Vivit recte et valet, Plaut. Bacch. 2, 2, 11, and 14:

    valere,

    id. Merc. 2, 3, 53:

    apud matrem recte est,

    i. e. she is quite well, Cic. Att. 1, 7 init.; so,

    recte esse,

    id. ib. 14, 16, 4 (with belle); Hor. S. 2, 3, 162 Orell.; cf.: Tullia nostra recte valet... Praeterea rectissime sunt apud te omnia, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 1:

    recte sit oculis tuis,

    Gell. 13, 30, 11:

    olivetum recte putare,

    properly, advantageously, Cato, R. R. 44:

    solet illa recte sub manus succedere,

    well, Plaut. Pers. 4, 1, 2:

    recte cavere,

    to look out well, take good care, id. Bacch. 3, 6, 15; id. Ep. 2, 2, 107; id. Most. 3, 3, 23; id. Men. 2, 2, 72; cf.: recte sibi videre, to look out well for one ' s self, Ter. Phorm. 1, 4, 12 Ruhnk.:

    deos volo consilia vostra recte vortere,

    well, happily, Plaut. Trin. 5, 2, 31; so,

    vortere,

    id. Aul. 2, 2, 41: recte vendere, well, i. e. dearly, at a high price (opp. male), Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    alicui nec recte dicere, i. e. male, injuriose,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 11; id. Most. 1, 3, 83; id. Poen. 3, 1, 13; cf.:

    nec recte loqui alicui,

    id. Bacch. 4, 4, 83:

    nec recte dicere in aliquem,

    id. As. 1, 3, 3;

    and simply nec recte dicere,

    id. Ps. 4, 6, 23.— Comp.:

    ad omnia alia aetate sapimus rectius,

    Ter. Ad. 5, 3, 46:

    hic tibi erit rectius,

    Plaut. Men. 2, 3, 31:

    rectius bella gerere,

    Liv. 3, 2 fin.:

    non possidentem multa vocaveris Recte beatum, rectius occupet Nomen beati, qui, etc.,

    Hor. C. 4, 9, 46.— Sup., Cic. Rep. 3, 32, 44; v. supra. —
    b.
    With adjj., right, well, properly, very, much, to strengthen the idea (ante-class.): illasce oves, quā de re agitur, sanas recte esse, uti pecus ovillum, quod recte sanum est, etc., an ancient formula in Varr. R. R. 2, 2, 6:

    locus recte ferax,

    Cato, R. R. 44:

    salvus sum recte,

    Plaut. Am. 2, 1, 34:

    morata recte,

    id. Aul. 2, 2, 62:

    oneratus recte,

    id. Bacch. 2, 3, 115:

    non recte vinctus est,

    Ter. And. 5, 4, 52.—
    c.
    Ellipt., esp. in answers, in colloquial lang., well, quite well, right, excellently: Thr. Primum aedis expugnabo. Gn. Recte. Thr. Virginem eripiam. Gn. Probe. Thr. Male mulcabo ipsam. Gn. Pulchre, Ter. Eun. 4, 7, 3: quid vos? quo pacto hic? satin recte? (sc. est, agitur, valetis, etc.), quite well? id. And. 4, 5, 9; cf.: Le. Satin' salve? dic mihi. Ca. Recte, Plaut. Trin. 5, 2, 54; and: De. Quid fit? quid agitur? Sy. Recte. De. Optime'st, Ter. Ad. 5, 5, 3; Quint. 6, 3, 84.—
    B.
    So, in colloquial lang., freq. like benigne and the Gr. kalôs, or kallista echei, as a courteously evasive answer, all ' s well, it ' s all right, there ' s nothing the matter; or, in politely declining an offer, nothing is wanting, no I thank you: De. Unde incedis? quid festinas, gnate mi? Ch. Recte pater, Plaut. Merc. 2, 3, 33; cf.: So. Quid es tam tristis? Pa. Recte mater, Ter. Hec. 3, 2, 20; and: Ch. Quid tu istic? Syr. Recte equidem, id. Heaut. 3, 2, 7: Mi. Quid est? Aes. Nihil, recte, perge, id. Ad. 4, 5, 19:

    rogo numquid velit? Recte inquit,

    i. e. no, nothing, id. Eun. 2, 3, 51; so,

    in an exclamation: clamabit, pulchre! bene! recte!

    Hor. A. P. 4, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > regens

  • 16 rego

    rĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Sanscr. arg-, argami, to obtain; Gr. oregô reach after; cf. [p. 1552] Sanscr. rāgan; Goth. reiks, king; Germ. Reich and Recht], to keep straight or from going wrong, to lead straight; to guide, conduct, direct (freq. and class.; syn.: guberno, moderor).
    I.
    Lit.:

    deus est, qui regit et moderatur et movet id corpus, cui praepositus est,

    Cic. Rep. 6, 24, 26:

    manus una (navem) regit,

    Lucr. 4, 903:

    onera navium velis,

    Caes. B. G. 3, 13:

    arte ratem,

    Ov. Tr. 1, 4, 12; cf.

    clavum,

    Verg. A. 10, 218:

    te ventorum regat pater,

    Hor. C. 1, 3, 3:

    vela,

    Prop. 2, 28 (3, 24), 24:

    coërcet et regit beluam,

    Cic. Rep. 2, 40, 67:

    equum,

    Liv. 35, 11:

    equos,

    Ov. A. A. 3, 556; id. Ib. 474; cf.

    quadrupedes,

    id. M. 2, 86:

    spumantia ora (equi),

    id. ib. 8, 34:

    frena,

    id. P. 4, 12, 24:

    equi impotentes regendi,

    Liv. 35, 11; Ov. Tr. 1, 3, 28; Curt. 4, 15, 28:

    currus,

    Ov. A. A. 1, 4; Curt. 8, 14, 7: taurus ex grege, quem prope litora regebat, Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 715 P.; Quint. 1, 1, 27:

    rege tela per auras,

    Verg. A. 9, 409:

    tela per viscera Caesaris,

    Luc. 7, 350; cf.:

    missum jaculum,

    Ov. M. 7, 684:

    sagittas nusquam,

    Luc. 7, 515:

    regens tenui vestigia filo,

    Cat. 64, 113; cf.:

    Daedalium iter lino duce,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 8:

    caeca filo vestigia,

    Verg. A. 6, 30:

    diverso flamina tractu,

    Ov. M. 1, 59:

    gressus,

    Vulg. Judic. 16, 26.—
    B.
    In partic., jurid. t. t.:

    regere fines,

    to draw the boundaries, mark out the limits, Cic. Leg. 1, 21, 55; id. Top. 10, 43; id. Mur. 9, 22; Tib. 1, 3, 44; cf. Dig. 10, 1, and Cod. Just. 3, 39 tit. Finium regundorum.—
    II.
    Trop., to guide, lead, conduct, manage, direct.
    A.
    In gen.:

    Deus qui omnem hunc mundum regit,

    Cic. Rep. 6, 13, 13:

    domum,

    id. ib. 1, 39, 61:

    rem consilio,

    Ter. Eun. 1, 1, 13:

    belli fera munera Mavors regit,

    Lucr. 1, 33; cf.

    bella,

    Caes. B. G. 6, 17; Sil. 7, 47:

    omnia nostra ita gerito, regito, gubernato, ut, etc.,

    Cic. Att. 16, 2, 2:

    alicujus animum atque ingenium,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 90; cf.:

    animi motus (with moderari cupiditates),

    Cic. Part. Or. 22, 76:

    mores,

    Ov. M. 15, 834:

    animos dictis,

    Verg. A. 1, 153:

    animum,

    Hor. Ep. 1, 2, 62:

    ut me ipse regam,

    id. ib. 1, 1, 27:

    consilia senatus,

    Quint. 12, 1, 26:

    valetudines principis,

    Tac. A. 6, 50; cf.:

    valetudinem arbitratu suo,

    Suet. Tib. 68 al.:

    neque regerentur magis quam regerent casus,

    Sall. J. 1, 5; cf.:

    jam regi leges, non regere,

    Liv. 10, 13:

    utroque vorsum rectum est ingenium meum,

    Plaut. Capt. 2, 3, 6:

    vellem suscepisses juvenem regendum,

    Cic. Att. 10, 6, 2; cf. Suet. Tib. 50; id. Claud. 9:

    Silvanum specie obsequii regebat,

    Tac. H. 3, 50:

    nemo regere potest, nisi qui et regi,

    Sen. Ira, 2, 15 fin.; Quint. 12, 10, 69.—
    B.
    Transf.
    1.
    To sway, control, rule, govern, have the supremacy over any thing:

    quare qui convenit polliceri operam suam rei publicae, cum rem publicam regere nesciant?

    Cic. Rep. 1, 6, 11; so,

    rem publicam,

    id. ib. 1, 26, 41;

    1, 27, 43: in iis civitatibus quae ab optimis reguntur,

    id. ib. 1, 34 fin.;

    2, 9, 15: illa civitas optimatium arbitrio regi dicitur,

    id. ib. 1, 26, 42; cf.:

    Massilienses per delectos et principes cives summā justitiā reguntur,

    id. ib. 1, 27, 43:

    Frisios,

    Tac. A. 4, 72:

    populos imperio,

    Verg. A. 6, 851:

    imperiis Italiam,

    id. ib. 4, 230:

    legiones,

    Tac. A. 15, 7; cf.

    cohortes,

    id. H. 4, 12:

    exercitum,

    Plin. Ep. 2, 13, 2; id. Pan. 9, 2:

    domum,

    Vulg. 1 Tim. 5, 4:

    diva, quae regis Antium,

    Hor. C. 1, 35, 1:

    Diana, quae silentium regis,

    id. Epod. 5, 51.— Transf., of abstract objects:

    animi partes consilio,

    Cic. Rep. 1, 38, 60:

    ut unius potestate regatur salus et aequabilitas et otium civium,

    id. ib. 2, 23, 43:

    rex ille (Tarquinius) neque suos mores regere poterat neque suorum libidines,

    id. ib. 2, 25, 46.— Absol.:

    Tiberio regente,

    Tac. A. 4, 33; 13, 3:

    stare rempublicam nisi uno regente non posse,

    Quint. 3, 8, 47:

    quo regente,

    Verg. Cul. 333; Just. 1, 9, 23:

    Clemens ambitioso imperio regebat,

    i. e. used his authority to court popular favor, Tac. H. 2, 12.—
    2.
    To guide into the right way one who has erred; to set right, correct: non multa peccas, sed si peccas, te regere possum, old poet ap. Cic. Mur. 29, 60 (with corrigere and inflectere):

    errantem regere,

    Caes. B. C. 3, 57:

    rogo, domine, consilio me regas, etc.,

    Plin. Ep. 10, 19 (30), 1; cf.: alicujus dubitationem, id. ib 10, 118 (119), 3.— Hence,
    I.
    P. a. as subst.: rĕgens, entis, m., a governor, prince, ruler, regent:

    contemptus regentium,

    Tac. A. 12, 54:

    in obsequium regentis,

    id. Or. 41: clementia regentis, Sen. Clem. 1, 22, 3:

    vita regentis,

    Claud. IV. Cons. Hon. 301:

    excogitare nemo quicquam poterit, quod magis decorum regenti sit quam clementia,

    Sen. Clem. 1, 19, 1; id. Ep. 59, 7:

    in vulgus manant exempla regentum (= -tium),

    Claud. Laud. Stil. 1, 168.—
    II.
    rectus, a, um, P. a., led straight along, drawn in a straight line (horizontal or vertical), straight, upright, orthos.
    A.
    Lit., of horizontal direction:

    pars Remorum recta est (opp. refracta),

    Lucr. 4, 439:

    sed nil omnino rectā regione viaï declinare,

    id. 2, 249 Munro:

    rectā regione iter instituere,

    Liv. 21, 31:

    India, rectā regione spatiosa,

    Curt. 8, 9, 2; cf. id. 7, 9, 2:

    ad nostras aedes hic quidem habet rectam viam,

    Plaut. Trin. 4, 2, 26:

    via,

    id. Cas. 5, 2, 7; id. Poen. 3, 3, 79; id. Ps. 4, 7, 37; Ter. And. 3, 4, 21; id. Phorm. 2, 1, 80; Mart. 8, 75, 2; cf.

    platea,

    Plaut. Cist. 2, 1, 58; Ter. Ad. 4, 2, 35; 43:

    porta,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 60:

    ostium,

    id. Mil. 2, 3, 58:

    ostia viarum (opp. iter flexum),

    Lucr. 4, 93:

    cursus hinc in Africam,

    Liv. 26, 43:

    saxa quae rectis lineis suos ordines servant,

    Caes. B. G. 7, 23 fin.:

    recto flumine,

    Verg. A. 8, 57:

    recto ad Iberum itinere,

    Caes. B. C. 1, 69; Liv. 22, 9:

    ne qua forent pedibus vestigia rectis,

    Verg. A. 8, 209:

    recto grassetur limite miles,

    Ov. Tr. 2, 477:

    velut rectae acies concurrissent,

    in a straight line, line of battle, Liv. 34, 28; so,

    acies,

    id. 35, 28:

    qui (quincunx), in quamcumque partem spectaveris, rectus est,

    Quint. 8, 3, 9:

    hic vos aliud nihil orat, nisi ut rectis oculis hanc urbem sibi intueri liceat,

    Cic. Rab. Post. 17, 48:

    adversus adparatus terribilium rectos oculos tenet,

    Sen. Const. 5, 5:

    rectis oculis gladios micantes videre,

    id. Ep. 76, 33; 104, 24:

    oculi,

    Suet. Aug. 16; cf.

    acies,

    Ov. M. 2, 776:

    lumen,

    Luc. 9, 638:

    vultus,

    Stat. Th. 10, 542.—Of vertical direction:

    ut hae (partes) rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,

    in perpendicular lines, Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    saxa,

    perpendicular, steep, Liv. 21, 36 (just before: pleraque Alpium arrectiora sunt); cf.:

    rectae prope rupes,

    id. 38, 20:

    truncus,

    Ov. M. 7, 640:

    ita jacere talum, ut rectus assistat: qui ita talus erit jactus ut cadet rectus,

    Cic. Fin. 3, 16, 53:

    caput rectum et secundum naturam (opp. dejectum, supinum), in latus inclinatum,

    Quint. 11, 3, 69:

    homines,

    straight, erect, Cat. 10, 20; so,

    Quintia,

    id. 86, 1:

    puella,

    Hor. S. 1, 2, 123:

    senectus,

    Juv. 3, 26:

    iterque Non agit in rectum, sed in orbem curvat eundem,

    does not shape his course directly forward, Ov. M. 2, 715:

    vidit ut hostiles in rectum exire cohortes,

    Luc. 7, 327. — Comp.:

    crus Rectius,

    Hor. S. 1, 2, 82:

    rectior coma,

    smoother, straighter, Sen. Ep. 95, 24:

    longā trabe rectior exstet,

    Ov. M. 3, 78:

    crura,

    Pall. 7, 7. — Sup.:

    rectissima linea,

    Quint. 3, 6, 83:

    via,

    id. 12, 2, 27. —
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., right, correct, proper, appropriate, befitting; opp. to what is false or improper: vobis mentes rectae quae stare solebant, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16 (Ann. v. 208 Vahl.):

    ut rectā viā rem narret ordine omnem,

    Ter. Heaut. 4, 3, 28 (just before: aperte, ita ut res sese habet, narrato); cf. id. And. 2, 6, 11: De. Estne hoc, ut dico? Li. Rectam instas viam: Ea res est, you ' re on the right way, Plaut. As. 1, 1, 39: in rectam redire semitam, cf. id. Cas. 2, 3, 33:

    rectā viā depelli,

    Quint. 2, 7, 29; 10, 1, 29; cf. Sen. Ep. 94, 54; Quint. 2, 6, 2;

    so post-class.: de viā rectā declinare,

    Gell. 1, 3, 15: a rectā viā avertere, Aug. Civ Dei, 12, 17, 2: ad rectum iter retrahere, Hier. in Osee, 2, 8 sq.; id. in Mich. 3, 5:

    recta consilia dare,

    Ter. And. 2, 1, 9:

    quae sint in artibus recta ac prava dijudicare,

    Cic. de Or. 3, 50, 195; cf.:

    quae sunt recta et simplicia laudantur,

    id. Off. 1, 36, 130; Quint. 9, 3, 3:

    sermo rectus et secundum naturam enunciatus,

    id. 2, 5, 11; cf.:

    (oratio) recta an ordine permutato,

    id. 1, 13, 5; 9, 4, 27:

    per Marathonis propugnatores recto sono juravit (opp. flexus vocis),

    id. 11, 3, 168 Spald.; cf. id. 11, 3, 64:

    recto ac justo proelio dimicare,

    Liv. 35, 4 fin.:

    rectarum cenarum consuetudo,

    a regular, formal supper, Suet. Dom. 7; so,

    cena,

    Mart. 2, 69, 7; 7, 20, 2; also absol.:

    recta,

    Suet. Aug. 74; Mart. 8, 50, 10:

    domus recta est (with contenta decore simplici),

    Sen. Ep. 100, 6:

    nominibus rectis expendere nummos,

    i. e. on good securities, Hor. Ep. 2, 1, 105: ut natura dedit, sic omnis recta figura, correct, beautiful, Prop. 2, 18, 25 (3, 11, 3):

    absque te esset, ego illum haberem rectum ad ingenium bonum,

    suitable, qualified, Plaut. Bacch. 3, 3, 8.— Subst.: rectum, i, n.:

    rectum est etiam in illis contentionibus gravitatem retinere,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    quid verum, quid falsum, quid rectum in oratione pravumve,

    id. Ac. 1, 5, 19:

    aliter, quam est rectum verumque dicere,

    Quint. 6, 3, 89:

    cum sit rectum, Nocere facile est, etc.,

    id. 8, 5, 6;

    so (opp. durum et incomptum),

    id. 8, 6, 65; (opp. vitiosum) id. 1, 5, 29:

    mutare aliquid a recto,

    id. 2, 13, 11:

    recta et vera loquere,

    i. e. sincerely, openly, Plaut. Capt. 5, 2, 7:

    qui haec recta tantum et in nullos flexus recedentia copiose tractaverit,

    Quint. 10, 5, 12:

    ea plerumque recta sunt,

    id. 9, 2, 5; cf. id. 9, 2, 45.— Comp.:

    rectior divisio,

    Quint. 7, 2, 39:

    si quid novisti rectius istis,

    Hor. Ep. 1, 6, 67; Cic. Rep. 1, 40, 62.— Sup.:

    rectissima ratio,

    Quint. 2, 13, 3.—
    2.
    In partic.
    a.
    Morally right, correct, lawful, just, virtuous, noble, good (opp. pravus); as subst.: rectum, i, n., that which is right, good, virtuous; uprightness, rectitude, virtue (very freq.):

    honesta res dividitur in rectum et laudabile. Rectum est, quod cum virtute et officio fit,

    Auct. Her. 3, 2, 3: illud rectum, quod katorthôma dicebat, Cic. Fin. 4, 6, 15:

    nec quicquam nisi honestum et rectum ab altero postulare,

    id. Lael. 22, 82;

    so with honestum,

    id. ib. 21, 76; id. Fin. 1, 7, 25; id. Off. 1, 24, 82; id. Fam. 5, 19, 1 al.:

    (opp. pravum) neque id Putabit, pravum an rectum siet, quod petet,

    Ter. Heaut. 3, 1, 76; id. Phorm. 5, 2, 6; Cic. Ac. 2, 11, 33; id. Or. 14, 45; id. Lig. 9, 30; Quint. 1, 3, 12; 2, 4, 20 et saep.; cf.:

    recta consilia (opp. prava),

    Liv. 1, 27:

    in rectis (opp. in pravitatibus),

    Cic. Leg. 1, 11, 31:

    curvo dignoscere rectum,

    Hor. Ep. 2, 2, 44:

    mens sibi conscia recti,

    Verg. A. 1, 604:

    fidem rectumque colebat,

    Ov. M. 1, 90:

    recta ingenia (opp. perversa),

    Plin. Ep. 4, 7, 3 et saep.:

    in omni vitā suā quemque a rectā conscientiā traversum unguem non oportet discedere,

    Cic. Att. 13, 20, 4:

    animus secundis Temporibus dubiisque rectus,

    Hor. C. 4, 9, 36:

    natura,

    id. S. 1, 6, 66:

    ex consularibus, unus L. Caesar firmus est et rectus,

    Cic. Fam. 12, 5, 2:

    judex,

    Quint. 4, 1, 13; cf.

    auditor,

    Plin. Ep. 2, 19, 6:

    vir rectus et sanctus,

    id. ib. 2, 11, 5; cf. id. ib. 7, 31, 1:

    beatus judicii rectus,

    Sen. Vit. Beat. 6, 2.— Rectum est, with subjective-clause:

    rectum est gravitatem retinere,

    Cic. Off. 1, 38 fin.; so id. ib. 3, 11, 47; id. Mur. 2, 3; id. Att. 6, 9, 4.—
    b.
    In gram.: rectus casus, the nominative case (because not inflected;

    opp. obliqui casus),

    Varr. L. L. 1 sq.; Quint. 1, 4, 13; 1, 5, 61; Gell. 13, 12, 4 et saep.—Hence the adverbs,
    A.
    rectā,
    B.
    rectō,
    C.
    rectē.
    A.
    rectā (sc. viā). straightway, straightforwards, right on, directly (freq. and class.):

    hic ad me rectā habet rectam viam,

    Plaut. Mil. 2, 6, 11; id. Ps. 4, 7, 37:

    jam ad regem rectā me ducam,

    id. Am. 4, 3, 8; 5, 1, 63; id. Capt. 3, 5, 93; id. Cas. prol. 43; id. Mil. 2, 5, 50; id. Merc. 5, 2, 92; id. Ps. 4, 2, 11; id. Rud. 3, 6, 13; Ter. Eun. 1, 2, 7:

    tu rus hinc ibis?... rectā,

    id. Ad. 3, 3, 79; id. Hec. 3, 3, 12; id. Phorm. 1, 2, 62; 5, 6, 19:

    Marius ab subselliis in rostra rectā,

    Cic. Off. 3, 20, 80; id. Att. 5, 14, 2; 6, 8, 1; 16, 10, 1; id. Fam. 9, 19, 1; id. Verr. 2, 5, 61, § 160; id. Cat. 1, 9, 23; Auct. Her. 4, 50, 63; Auct. B. Afr. 18; 40; Auct. B. Hisp. 3; Plin. 2, 47, 46, § 121 al.: tendimus hinc rectā Beneventum. Hor. S. 1, 5, 71. —
    B.
    rectō, straightforwards, directly (perh. only in the two foll. passages):

    appellationes, quae recto ad principem factae sunt,

    Dig. 49, 1, 21; Inscr. Grut. 611, 13.—
    C. 1.
    Lit., in a straight line (horizontal or perpendicular), straightly, perpendicularly, uprightly, orthôs (very rare):

    vitem bene enodatam deligato recte, flexuosa uti ne siet,

    Cato, R. R. 33, 4:

    sive aliae (atomi) declinabunt, aliae suo nutu recte ferentur... quae (atomi) recte, quae oblique ferantur,

    Cic. Fin. 1, 6, 20:

    satyri, cum quadrupedes, tum recte currentes, humanā effigie,

    Plin. 7, 2, 2, § 24.—
    2.
    Trop., rightly, correctly, properly, duly, suitably, well, advantageously, accurately (very freq. in all periods and styles):

    recta et vera loquere, sed neque vere neque recte adhuc Fecisti umquam,

    Plaut. Capt. 5, 2, 7; cf. Cic. Lael. 2, 8:

    fecisti edepol et recte et bene,

    Plaut. Capt. 5, 4, 20: si facias recte [p. 1553] aut commode, id. Cas. 2, 3, 42;

    so with commode,

    Ter. Heaut. 1, 1, 100:

    recte et sapienter facit,

    Plaut. Am. 1, 1, 133; cf. id. ib. 3, 4, 12:

    recte atque ordine factum,

    Cic. Quint. 7, 28:

    recte atque ordine facere,

    id. Phil. 3, 15, 38; Sall. C. 51, 4; Liv. 24, 31; 28, 39; 30, 17 et saep.;

    v. Brisson. Form. II. p. 197: recte ac merito miseriā commoveri,

    Cic. Verr. 2, 5, 67, § 172:

    recte atque in loco constare,

    id. Mur. 12, 26:

    recte factum,

    Plaut. Capt. 3, 5, 52:

    seu recte seu pervorse facta sunt,

    id. Trin. 1, 2, 146:

    seu recte seu perperam facere,

    Cic. Quint. 8, 31; so (opp. perperam) Sall. J. 31, 27; Liv. 29, 17:

    recte dictum (opp. absurde),

    Plaut. Capt. 1, 1, 4:

    recte concludere (opp. vitiose),

    Cic. Ac. 2, 30, 98:

    recte factum (opp. turpiter),

    Caes. B. G. 7, 80 et saep.:

    recte rationem tenes,

    Plaut. Mil. 1, 1, 47:

    hercle quin tu recte dicis,

    id. Men. 2, 3, 74; id. Merc. 2, 3, 77; 5, 4, 47: recte auguraris de me, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, 1:

    non recte judicas de Catone,

    Cic. Lael. 2, 9; cf.:

    rectissime quidem judicas,

    id. Rep. 3, 32, 44:

    tum demum sciam Recta monuisse, si tu recte caveris,

    Plaut. Men. 2, 2, 71 sq.:

    monere,

    id. Bacch. 2, 3, 96; id. Ps. 4, 4, 12; id. Pers. 4, 4, 53; id. Rud. 3, 5, 49; cf.:

    admonere recte,

    id. Men. 5, 9, 33:

    suis amicis recte res suas narrare,

    properly, openly, id. Poen. 5, 6, 2:

    hic (Epicurus) circumitione quādam deos tollens recte non dubitat divinationem tollere,

    consistently, logically, Cic. Div. 2, 17, 40:

    aliquem asservare recte, ne aufugiat,

    duly, carefully, Plaut. Men. 1, 1, 11:

    alicui recte dare epistulam,

    correctly, id. Ps. 4, 2, 33:

    cum fuit cui recte ad te litteras darem,

    safely, Cic. Att. 4, 1, 1; id. Fam. 1, 7, 1; so,

    sed habebat ducem Gabinium, quicum quidvis rectissime facere posset,

    id. Phil. 2, 19, 49; cf.:

    alicui suam salutem recte committere,

    Caes. B. G. 7, 6 fin.; id. B. C. 1, 74:

    si recte ambulaverit is, qui hanc epistulam tulit,

    goes as he ought, Cic. Att. 9, 4, 3: tabernaculum recte captum, i. e. in the prescribed manner (opp. vitio captum), id. Div. 2, 35, 75; Liv. 4, 7; cf.:

    ludi recte facti,

    id. 36, 2:

    ver sacrum non esse recte factum,

    id. 34, 44: procedere recte, well, rightly, Enn. ap. Acron. ad Hor. S. 1, 2, 37 (Ann. v. 454 Vahl.): Pi. Recte valet? Ch. Vivit recte et valet, Plaut. Bacch. 2, 2, 11, and 14:

    valere,

    id. Merc. 2, 3, 53:

    apud matrem recte est,

    i. e. she is quite well, Cic. Att. 1, 7 init.; so,

    recte esse,

    id. ib. 14, 16, 4 (with belle); Hor. S. 2, 3, 162 Orell.; cf.: Tullia nostra recte valet... Praeterea rectissime sunt apud te omnia, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 1:

    recte sit oculis tuis,

    Gell. 13, 30, 11:

    olivetum recte putare,

    properly, advantageously, Cato, R. R. 44:

    solet illa recte sub manus succedere,

    well, Plaut. Pers. 4, 1, 2:

    recte cavere,

    to look out well, take good care, id. Bacch. 3, 6, 15; id. Ep. 2, 2, 107; id. Most. 3, 3, 23; id. Men. 2, 2, 72; cf.: recte sibi videre, to look out well for one ' s self, Ter. Phorm. 1, 4, 12 Ruhnk.:

    deos volo consilia vostra recte vortere,

    well, happily, Plaut. Trin. 5, 2, 31; so,

    vortere,

    id. Aul. 2, 2, 41: recte vendere, well, i. e. dearly, at a high price (opp. male), Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    alicui nec recte dicere, i. e. male, injuriose,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 11; id. Most. 1, 3, 83; id. Poen. 3, 1, 13; cf.:

    nec recte loqui alicui,

    id. Bacch. 4, 4, 83:

    nec recte dicere in aliquem,

    id. As. 1, 3, 3;

    and simply nec recte dicere,

    id. Ps. 4, 6, 23.— Comp.:

    ad omnia alia aetate sapimus rectius,

    Ter. Ad. 5, 3, 46:

    hic tibi erit rectius,

    Plaut. Men. 2, 3, 31:

    rectius bella gerere,

    Liv. 3, 2 fin.:

    non possidentem multa vocaveris Recte beatum, rectius occupet Nomen beati, qui, etc.,

    Hor. C. 4, 9, 46.— Sup., Cic. Rep. 3, 32, 44; v. supra. —
    b.
    With adjj., right, well, properly, very, much, to strengthen the idea (ante-class.): illasce oves, quā de re agitur, sanas recte esse, uti pecus ovillum, quod recte sanum est, etc., an ancient formula in Varr. R. R. 2, 2, 6:

    locus recte ferax,

    Cato, R. R. 44:

    salvus sum recte,

    Plaut. Am. 2, 1, 34:

    morata recte,

    id. Aul. 2, 2, 62:

    oneratus recte,

    id. Bacch. 2, 3, 115:

    non recte vinctus est,

    Ter. And. 5, 4, 52.—
    c.
    Ellipt., esp. in answers, in colloquial lang., well, quite well, right, excellently: Thr. Primum aedis expugnabo. Gn. Recte. Thr. Virginem eripiam. Gn. Probe. Thr. Male mulcabo ipsam. Gn. Pulchre, Ter. Eun. 4, 7, 3: quid vos? quo pacto hic? satin recte? (sc. est, agitur, valetis, etc.), quite well? id. And. 4, 5, 9; cf.: Le. Satin' salve? dic mihi. Ca. Recte, Plaut. Trin. 5, 2, 54; and: De. Quid fit? quid agitur? Sy. Recte. De. Optime'st, Ter. Ad. 5, 5, 3; Quint. 6, 3, 84.—
    B.
    So, in colloquial lang., freq. like benigne and the Gr. kalôs, or kallista echei, as a courteously evasive answer, all ' s well, it ' s all right, there ' s nothing the matter; or, in politely declining an offer, nothing is wanting, no I thank you: De. Unde incedis? quid festinas, gnate mi? Ch. Recte pater, Plaut. Merc. 2, 3, 33; cf.: So. Quid es tam tristis? Pa. Recte mater, Ter. Hec. 3, 2, 20; and: Ch. Quid tu istic? Syr. Recte equidem, id. Heaut. 3, 2, 7: Mi. Quid est? Aes. Nihil, recte, perge, id. Ad. 4, 5, 19:

    rogo numquid velit? Recte inquit,

    i. e. no, nothing, id. Eun. 2, 3, 51; so,

    in an exclamation: clamabit, pulchre! bene! recte!

    Hor. A. P. 4, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > rego

  • 17 adsigno

    assigno ( ads-, B. and K., Halm, Weissenb., Jahn, K. and H.), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., to mark out or appoint to one, to assign; hence also, to distribute, allot, give by assigning, as t. t. of the division of public lands to the colonists (cf. assignatio;

    syn.: ascribo, attribuo): uti agrum eis militibus, legioni Martiae et legioni quartae ita darent, adsignarent, ut quibus militibus amplissime dati, adsignati essent,

    Cic. Phil. 5, 19 fin.; so id. ib. 2, 17, 43; id. Agr. 3, 3, 12:

    qui (triumviri) ad agrum venerant adsignandum,

    Liv. 21, 25; 26, 21; Sic. Fl. p. 18 Goes.—
    B.
    Transf., to assign something to some one, to confer upon:

    mihi ex agro tuo tantum adsignes, quantum corpore meo occupari potest,

    Cic. Att. 3, 19, 3: munus humanum adsignatum a deo, id. Rep. 6, 15 fin.:

    apparitores a praetore adsignati,

    id. Verr. 2, 3, 25:

    ordines,

    id. Pis. 36, 88:

    quem cuique ordinem adsignari e re publicā esset, eum adsignare,

    Liv. 42, 33:

    equum publicum,

    id. 39, 19; so id. 5, 7:

    equiti certus numerus aeris est adsignatus,

    id. ib.: aspera bella componunt, agros adsignant, oppida condunt, to assign dwellingplaces to those roaming about (with ref. to I. A.), * Hor. Ep. 2, 1, 8:

    natura avibus caelum adsignavit,

    appointed, allotted, Plin. 10, 50, 72, § 141:

    de adsignandis libertis,

    Dig. 38, 4. 1 sq.: adsignavit eam vivam, parestêsen, he presented her, Vulg. Act. 9, 41 al.—
    C.
    Trop., to ascribe, attribute, impute to one as a crime, or to reckon as a service (in the last sense not before the Aug. period; in Cic. only in the first signification).
    a.
    In mal. part.:

    nec vero id homini tum quisquam, sed tempori adsignandum putavit,

    Cic. Rab. Post. 10, 27:

    haec si minus apta videntur huic sermoni, Attico adsigna, qui etc.,

    id. Brut. 19, 74:

    ne hoc improbitati et sceleri meo potius quam imprudentiae miseriaeque adsignes,

    id. ad Q. Fr. 1, 4; so id. Fam. 6, 7, 3; id. Att. 6, 1, 11; 10, 4, 6; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2:

    petit, ne unius amentiam civitati adsignarent,

    Liv. 35, 31 ' permixtum vehiculis agmen ac pleraque fortuita fraudi suae adsignantes, Tac. H. 2, 60; Nigid. ap. Gell. 4, 9, 2; and without dat.: me culpam fortunae adsignare, calamitatem crimini dare;

    me amissionem classis obicere, etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 50 Zumpt.—
    b.
    In bon. part.: nos omnia, quae prospera tibi evenere, tuo consilio adsignare;

    adversa casibus incertis belli et fortunae delegare,

    Liv. 28, 42, 7:

    Cypri devictae nulli adsignanda gloria est,

    Vell. 2, 38:

    sua fortia facta gloriae principis,

    Tac. G. 14:

    hoc sibi gloriae,

    Gell. 9, 9 fin.:

    si haec infinitas naturae omnium artifici possit adsignari,

    Plin. 2, 1, 1, § 3:

    inventionem ejus (molyos) Mercurio adsignat,

    id. 25, 4, 8, § 26 al. —
    II.
    Esp.
    A.
    With the access. idea of object, design, to commit, consign, give over a thing to one to keep or take care of (rare, mostly post - Aug.):

    quibus deportanda Romam Regina Juno adsignata erat,

    Liv. 5, 22 ' Eumenem adsignari custodibus praecepit, Just. 14, 4 fin.; Dig. 18, 1, 62; 4, 9, 1.— Trop.:

    bonos juvenes adsignare famae,

    Plin. Ep. 6, 23, 2; so Sen. Ep. 110.—
    B.
    To make a mark upon something, to seal it (post-Aug.):

    adsigna, Marce, tabellas,

    Pers. 5, 81:

    subscribente et adsignante domino,

    Dig. 45, 1, 126; 26, 8, 20: cum adsignavero iis fructum hunc, shall have sealed and sent, Vulg. Rom. 15, 28.— Trop.:

    verbum in clausulā positum adsignatur auditori et infigitur,

    is impressed upon, Quint. 9, 4, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > adsigno

  • 18 assigno

    assigno ( ads-, B. and K., Halm, Weissenb., Jahn, K. and H.), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., to mark out or appoint to one, to assign; hence also, to distribute, allot, give by assigning, as t. t. of the division of public lands to the colonists (cf. assignatio;

    syn.: ascribo, attribuo): uti agrum eis militibus, legioni Martiae et legioni quartae ita darent, adsignarent, ut quibus militibus amplissime dati, adsignati essent,

    Cic. Phil. 5, 19 fin.; so id. ib. 2, 17, 43; id. Agr. 3, 3, 12:

    qui (triumviri) ad agrum venerant adsignandum,

    Liv. 21, 25; 26, 21; Sic. Fl. p. 18 Goes.—
    B.
    Transf., to assign something to some one, to confer upon:

    mihi ex agro tuo tantum adsignes, quantum corpore meo occupari potest,

    Cic. Att. 3, 19, 3: munus humanum adsignatum a deo, id. Rep. 6, 15 fin.:

    apparitores a praetore adsignati,

    id. Verr. 2, 3, 25:

    ordines,

    id. Pis. 36, 88:

    quem cuique ordinem adsignari e re publicā esset, eum adsignare,

    Liv. 42, 33:

    equum publicum,

    id. 39, 19; so id. 5, 7:

    equiti certus numerus aeris est adsignatus,

    id. ib.: aspera bella componunt, agros adsignant, oppida condunt, to assign dwellingplaces to those roaming about (with ref. to I. A.), * Hor. Ep. 2, 1, 8:

    natura avibus caelum adsignavit,

    appointed, allotted, Plin. 10, 50, 72, § 141:

    de adsignandis libertis,

    Dig. 38, 4. 1 sq.: adsignavit eam vivam, parestêsen, he presented her, Vulg. Act. 9, 41 al.—
    C.
    Trop., to ascribe, attribute, impute to one as a crime, or to reckon as a service (in the last sense not before the Aug. period; in Cic. only in the first signification).
    a.
    In mal. part.:

    nec vero id homini tum quisquam, sed tempori adsignandum putavit,

    Cic. Rab. Post. 10, 27:

    haec si minus apta videntur huic sermoni, Attico adsigna, qui etc.,

    id. Brut. 19, 74:

    ne hoc improbitati et sceleri meo potius quam imprudentiae miseriaeque adsignes,

    id. ad Q. Fr. 1, 4; so id. Fam. 6, 7, 3; id. Att. 6, 1, 11; 10, 4, 6; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2:

    petit, ne unius amentiam civitati adsignarent,

    Liv. 35, 31 ' permixtum vehiculis agmen ac pleraque fortuita fraudi suae adsignantes, Tac. H. 2, 60; Nigid. ap. Gell. 4, 9, 2; and without dat.: me culpam fortunae adsignare, calamitatem crimini dare;

    me amissionem classis obicere, etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 50 Zumpt.—
    b.
    In bon. part.: nos omnia, quae prospera tibi evenere, tuo consilio adsignare;

    adversa casibus incertis belli et fortunae delegare,

    Liv. 28, 42, 7:

    Cypri devictae nulli adsignanda gloria est,

    Vell. 2, 38:

    sua fortia facta gloriae principis,

    Tac. G. 14:

    hoc sibi gloriae,

    Gell. 9, 9 fin.:

    si haec infinitas naturae omnium artifici possit adsignari,

    Plin. 2, 1, 1, § 3:

    inventionem ejus (molyos) Mercurio adsignat,

    id. 25, 4, 8, § 26 al. —
    II.
    Esp.
    A.
    With the access. idea of object, design, to commit, consign, give over a thing to one to keep or take care of (rare, mostly post - Aug.):

    quibus deportanda Romam Regina Juno adsignata erat,

    Liv. 5, 22 ' Eumenem adsignari custodibus praecepit, Just. 14, 4 fin.; Dig. 18, 1, 62; 4, 9, 1.— Trop.:

    bonos juvenes adsignare famae,

    Plin. Ep. 6, 23, 2; so Sen. Ep. 110.—
    B.
    To make a mark upon something, to seal it (post-Aug.):

    adsigna, Marce, tabellas,

    Pers. 5, 81:

    subscribente et adsignante domino,

    Dig. 45, 1, 126; 26, 8, 20: cum adsignavero iis fructum hunc, shall have sealed and sent, Vulg. Rom. 15, 28.— Trop.:

    verbum in clausulā positum adsignatur auditori et infigitur,

    is impressed upon, Quint. 9, 4, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > assigno

  • 19 dimeto

    dī-mēto, āvi, ātum, 1, v. a., and dī-mētor, āri, 1, v. dep., to measure out, mark out, to fix the limits of (rare;

    perh. only in the foll. passages): locum castris,

    Liv. 8, 38; cf.:

    dimetata signa,

    Cic. N. D. 2, 43, 110 (Baiter, demetata).— Depon. form:

    eorum enim cursus dimetati cognovimus, etc.,

    id. ib. 2, 62, 155.

    Lewis & Short latin dictionary > dimeto

  • 20 dimetor

    dī-mēto, āvi, ātum, 1, v. a., and dī-mētor, āri, 1, v. dep., to measure out, mark out, to fix the limits of (rare;

    perh. only in the foll. passages): locum castris,

    Liv. 8, 38; cf.:

    dimetata signa,

    Cic. N. D. 2, 43, 110 (Baiter, demetata).— Depon. form:

    eorum enim cursus dimetati cognovimus, etc.,

    id. ib. 2, 62, 155.

    Lewis & Short latin dictionary > dimetor

См. также в других словарях:

  • mark out — index circumscribe (surround by boundary), delimit, demarcate, designate, differentiate, distinguish, indicate, prescribe …   Law dictionary

  • mark out a course — index arrange (plan), plan Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • mark out for — index choose Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • mark out — verb set boundaries to and delimit mark out the territory • Syn: ↑mark off • Hypernyms: ↑restrict, ↑restrain, ↑trammel, ↑limit, ↑bound, ↑ …   Useful english dictionary

  • mark out — phrasal verb [transitive] Word forms mark out : present tense I/you/we/they mark out he/she/it marks out present participle marking out past tense marked out past participle marked out 1) mark out or mark off to show that someone or something is… …   English dictionary

  • mark out — 1) PHRASAL VERB To mark out an area or shape means to show where it begins and ends. [V P n (not pron)] When planting seedlings I prefer to mark out the rows in advance. [Also V n P] 2) PHRASAL VERB If a particular quality or feature marks… …   English dictionary

  • mark out — phr verb Mark out is used with these nouns as the object: ↑territory …   Collocations dictionary

  • To mark out — Mark Mark (m[aum]rk), v. t. [imp. & p. p. {Marked} (m[aum]rkt); p. pr. & vb. n. {Marking}.] [OE. marken, merken, AS. mearcian, from mearc. See {Mark} the sign.] 1. To put a mark upon; to affix a significant mark to; to make recognizable by a… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • mark out — restrict; indicate; separate, make a distinction between …   English contemporary dictionary

  • Mark — (m[aum]rk), v. t. [imp. & p. p. {Marked} (m[aum]rkt); p. pr. & vb. n. {Marking}.] [OE. marken, merken, AS. mearcian, from mearc. See {Mark} the sign.] 1. To put a mark upon; to affix a significant mark to; to make recognizable by a mark; as, to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • mark — mark1 [märk] n. [ME < OE mearc, orig., boundary, hence boundary sign, hence sign, akin to Ger mark, boundary, boundary mark, marke, a token, mark < Gmc * marka < IE base * mereĝ , edge, boundary > L margo, MARGIN, OIr mruig,… …   English World dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»